تسهیم دانش ، فاکتور های فردی ،آگاهی ،اعتماد ، شخصیت ، انگیزش

2-1- مقدمه                            

در این فصل به بررسی ادبیات موضوعی این تحقیق با توجه به مفاهیم کلیدی مرتبط با این مطالعه و حوزه های مربوط به آن  نظیر سرمایه فکری ، دانش ، مدیریت دانش ، تسهیم دانش و ویژگی های فردی اثر گذار کارکنان (اعتماد ،انگیزش ، شخصیت و آگاهی ) بر تسهیم دانش خواهیم پرداخت .

در این تحقیق، فصل دوم به شش گفتار تقسیم گردیده که در  گفتار اول به بررسی پیشینه پژوهش در مورد سرمایه انسانی ، سرمایه فکری ، دانش ، مدیریت دانش و تسهیم دانش بصورت خلاصه پرداخته شده است.

در گفتار های دوم تا ششم نیز به برررسی پیشینه پژوهش در رابطه با ویژگی های فردی مورد بررسی (اعتماد، انگیزش ، شخصیت و آگاهی ) و تاثیر آن بر تسهیم دانش پرداخته شده است و  ادبیات نظری موجود در رابطه با موضوع تحقیق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.

2-2- گفتار اول : سرمایه فکری ، دانش ، مدیریت دانش و تسهیم دانش

2-2-1 – سرمایه فکری

در ادبیات مدیریت دانش مفهوم سرمایه فکری به یک موضوع مهمی تبدیل شده است . بسیاری از مدیران اجرایی سازمان ها بر این باورند که سرمایه فکری مهمترین محرک سازمان ها می باشد و باعث افزایش عملکرد  آنها می شود (مار ، 2007 ) و  در همین راستا  سازمان ها سعی می کنند دانش سازمانی خود را بطور موثر مدیریت کنند  ( سو و میکیتین ، 2006 ).  مار[1](2007)شرح داد که سرمایه فکری یک موضوع جدیدی نیست و اقتصاددانی به نام ناسائو ویلیام [2](1836) به اهمیت دارایی های دانش محور بسیار پرداخته است. با مراجعه به بحث های مار (2007 ) می توان نتیجه گرفت که مفهوم سرمایه فکری از دهه 1990 توسط سازمان ها و شرکت ها توسعه یافته و به آن اهمیت ویژه ای داده شده است . این مفهوم در حقیقت همزمان با نهادی شدن مدیریت دانش در سال 1991 ، توسط شرکت بیمه اسکاندیا اف اس می باشد . 

حوزه سرمایه فکری بسیار پهناور است و می توان در حسابداری ،اقتصاد ، حقوق ،مدیریت و بسیاری از زمینه های دیگر استفاده کرد.

2-2-1-1 –  انواع سرمایه فکری

• سرمایه انسانی [3]
• سرمایه ارتباطی[4]
• سرمایه ساختاری[5] یا سرمایه سازمانی

 ( آریلی ،2006 ؛ مار ، 2007 ؛ سو و میکیتین ، 2006 )

2-2-1-1-1- سر مایه انسانی

  سرمایه انسانی به مهارت ها ، دانش و مزیت رقابتی افراد در سازمان ها اشاره می کند (  سو و میکیتین، 2006 ؛ مار ، 2007 ). همچنین تعریفی که اسویبی[6] (1998 )از سرمایه انسانی کرده است می توان به اهمیت آن پی برد :

« افراد تنها عامل مهم در کسب و کار و سازمان ها هستند ، تمام دارایی ها و ساختار ها ، محصولات فیزیکی مشهود ، روابط نا مشهود و  همگی نتیجه فعالیت های انسان ها  و به عامل انسانی وابسته است».

 

2-2-1-1-2- سرمایه ساختاری یا سازمانی

سرمایه ساختاری یا سازمانی به معنی دارایی های فکری و فرهنگی سازمان ، روش ها،فرایند ها ، ساختار ها و برنامه های سازمانی می باشد (سو و میکیتین ،2006 ؛ مار ، 2007 ). سپس سو[7] و میکیتین[8] (2006 ) استفاده از تکنولوژی برتر را به دارایی های سازمانی اضافه می کنند و استفاده از تکنولوژی برتر،  نیازمندتوانمندی ها و دانش افراد در  سازمان ها  می باشد .

2-2-1-1-3 – سرمایه ی ارتباطی

به رابطه ارباب رجوع یا مشتریان با عرضه کنندگان یا ارائه کنندکان خدمات و سایر ذینفعان اشاره می کند (سو و میکیتین ، 2006 ).

اهمیت اندازه گیری سرمایه فکری برای همگان به خوبی شناخته شده است  اما عدم وجود استاندارد های قابل قبول ، اندازه گیری سرمایه فکری را به یک چالش بزرگ تبدیل کرده است و به همین  منظورامروزه جهت اندازه گیری سرمایه فکری مدل های مختلف مورد آزمایش و سنجش قرار گرفته است  ( اسویبی ، 1998 ).

 

 

2-2-2- دانش

مهمترین بخش سرمایه فکری دانش می باشد که در این قسمت به تعریف دانش خواهیم پرداخت و در حقیقت آگاه بودن از مفهوم دانش می تواند در درک بهتر مفاهیم مدیریت دانش و تسهیم دانش مفید واقع شود .

بر حسب آنچه اسویبی، یکی از مشاوران عمده مدیریت دانش مطرح کرده است ، دانش پژوهانی که تلاش می کنند دانش را تعریف کنند به دو دسته تقسیم می شوند .

1-یک دسته دانش پژوهانی هستند که وی آنها را جمعیت دانش – شی ء[9] می نامد اینها دانش را بر حسب نظریه اطلاعات تعریف می کنند. این گروه بر این باورند که دانش اطلاعات مدار است و از طریق مدیریت اطلاعات تولید می شود.

2- گروه دوم که اسویبی آنها را گروه دانش – فرایند[10] می نامد ، دانش را بر حسب فلسفه ،روانشناسی وجامعه- شناسی تعریف می کنند . این دوگروه باهم همپوشی ندارند . آنها به مفهوم دانش از نقاط شروع متفاوت نزدیک می شوند و اصطلاحات متفاوتی را در تعریف و بحث در خصوص دانش به کار می برند. شکل زیر این تفاوت ها را نشان می دهد.

ورود شیوه های جدید انتقال و پردازش اطلاعات منجر به تغییرات بسیاری در روش‌های سنتی انجام خدمات بانکی شده است. امروزه بانکداری الکترونیک به عنوان یکی از کاربردهای تجارت الکترونیک مطرح شده است و بسیاری از بانک‌ها از این شیوه برای ارائه خدمات به مشتریان خود استفاده می‌کنند. سیستم بانکداری الکترونیک یکی از ابزارهای ضروری برای تحقق و گسترش تجارت الکترونیک می‌باشد که همگام با سیستم‌های جهانی مالی و پولی عمل و فعالیت‌های مربوط به تجارت الکترونیک را تسهیل می‌کند. در حقیقت می‌توان گفت که پیاده­سازی تجارت الکترونیک نیازمند تحقق بانکداری الکترونیک است (Chong et al., 2002).

با وجود رشد روز افزون اخیر در تجارت الکترونیکی، مشتریان تمایل چندانی به ارائه اطلاعات حساس و شخصی در وب سایت‌ها ندارند (Lee & Turban, 2001; Kelly, 2003) و معمولاً در مواجهه با وب‌سایت‌ها اطلاعات مورد پسند خود را ارائه می‌دهند. هنگامی که از آنان تقاضای اطلاعات حساس و شخصی نظیر شماره کارت اعتباری می‌شود احساس ناراحتی می‌کنند؛ این احساس بیانگر عدم اعتماد مشتری نسبت به اینترنت و بانکداری الکترونیک است و به نوعی آن‌ ها از تغییر شیوه‌های سنتی و روی آوردن به شیوه‌های جدید به دلیل مسائل امنیتی و میزان ریسک بالاتری که ممکن است در کمین آن‌ ها باشد، هراس دارند. بنابراین مسئله اعتماد نیز باید در توسعه صنایع در محیط مجازی مورد توجه قرار گیرد. وجود چنین نتایجی نیاز به شناسایی عواملی که بر پذیرش بانکداری الکترونیک تأثیر می‌گذارند را آشکار می‌کند، زیرا کسب و کارها، از جمله بانک‌ها، سرمایه‌گذاری‌های کلانی را برای توسعه سیستم‌های اطلاعاتی و به‌کارگیری فناوری اطلاعات جهت ارائه خدمات بهتر انجام می‌دهند. درک عواملی که موجب پذیرش این فناوری‌ها می‌شود و ایجاد شرایطی که تحت آن فناوری اطلاعات مورد نظر پذیرفته شود، از مهم‌ترین عوامل در زمینه تحقیقات فناوری اطلاعات است (Money and Turner

 .(2004, لذا شناسایی عواملی که بر قصد و تمایل افراد به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک تأثیر می‌گذارند حائز اهمیت است. بر این اساس در پژوهش حاضر با ارائه مدلی به دنبال دستیابی به درک بهتری از چگونگی گرایش کاربران به پذیرش بانکداری الکترونیک می‌باشیم.

 

1-3- ضرورت انجام تحقیق

با توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات و رشد روز افزون معاملات و تجارت الکترونیکی در سطح جهان و نیاز تجارت به حضور بانک‌ها جهت نقل و انتقال منابع مالی، بانکداری الکترونیک به عنوان بخش تفکیک ناپذیر تجارت الکترونیک دارای نقش اساسی در اجرای آن است.

امروزه با بهره گرفتن از ابزارهای گوناگون انتقال اطلاعات، امکان ارتباط هرچه بیش‌تر و بهتر با مشتریان و در نتیجه آگاهی از خواسته‌ها و نیازهای آن فراهم شده است. این امر برای صنایع خدماتی اهمیت بیش‌تری دارد. زیرا این صنایع نیاز دارند تا برای حفظ و افزایش میزان سود خود، وفاداری مشتریان را نسبت به خود افزایش دهند. صنعت بانکداری یکی از مهم‌ترین صنایع خدماتی است و بهبود عملکرد این صنعت می‌تواند گام مهمی در بهبود وضعیت اقتصادی باشد. از طرف دیگر امروزه با ورود فناوری اطلاعات به صنعت بانکداری و ورود بانک‌ها به دنیای مجازی، لازم است تا عملکرد این بانک‌ها به گونه‌ای دیگر مورد بررسی قرار گیرد. پیشرفت‌های بسیاری در سال‌های اخیر در زمینه بانکداری الکترونیک صورت گرفته، اما با این حال این سیستم هنوز در کشور نوپا بوده و به طور کامل مورد پذیرش مشتریان قرار نگرفته است. این مسئله نشان می‌دهد که با وجود تحقیقات بسیار انجام شده در این زمینه، هنوز نیاز به پژوهش‌هایی وجود دارد که به گونه‌ای عمیق‌تر به بررسی مسئله عدم پذیرش فناوری‌های جدید بپردازند؛ لذا شناسایی عواملی که بر قصد و تمایل افراد به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک تأثیر می‌گذارند حائز اهمیت است زیرا به بانک‌ها کمک می‌کند تا عکس‌العمل مناسبی نسبت به این عوامل نشان دهند بنابراین هنوز نیاز به تحقیقات بیش‌تر برای بررسی عوامل مؤثر بر استفاده کاربران از کانال‌های جدید ارائه خدمات بانکی وجود دارد. این پژوهش با هدف ارائه مدلی برای تبیین پذیرش بانکداری الکترونیک و با توسعه مدل پذیرش فناوری (TAM)[11]، تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده (TPB) [12] و اعتماد[13] انجام می‌گیرد.

 

1-4- اهداف پژوهش

این پژوهش شامل یک هدف اصلی و دوازده هدف فرعی است.

 

1-4-1- هدف اصلی

بررسی عوامل موثر بر پذیرش بانکداری الکترونیک در میان کاربران شعب بانک مسکن تبریز.

 

1-4-2- اهداف فرعی

 – سودمندی درک شده و تمایل مشتریان به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.

– نگرش و تمایل مشتریان به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.

– کنترل رفتاری درک شده و تمایل مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.

– هنجار ذهنی و تمایل مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.

– سودمندی درک شده و نگرش مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.

• سهولت استفاده درک شده و نگرش مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.
• اعتماد و نگرش مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.
• اعتماد و کنترل رفتاری درک شده مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.
• اعتماد و هنجار ذهنی مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.
• سهولت استفاده درک شده و سودمندی درک شده مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.
• اعتماد و سودمندی درک شده مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.
• سهولت استفاده درک شده و اعتماد مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز.

 

1-5- فرضیه های پژوهش

• بین سودمندی درک شده و تمایل مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین نگرش و تمایل مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین کنترل رفتاری درک شده و تمایل مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین هنجار ذهنی و تمایل مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین سودمندی درک شده و نگرش مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین سهولت استفاده درک شده و نگرش مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین اعتماد و نگرش مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین اعتماد و کنترل رفتاری درک شده مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین اعتماد و هنجار ذهنی مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین سهولت استفاده درک شده و سودمندی درک شده مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین اعتماد و سودمندی درک شده مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.
• بین سهولت استفاده درک شده و اعتماد مشتریان نسبت به استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک شعب بانک مسکن تبریز، رابطه وجود دارد.

 

1-6- جنبه جدید بودن و نوآوری پژوهش

به استناد نتایج بدست آمده از مجموعه تحقیقات قبلی، مدل TAM و TPB از رایج‌ترین مدل‌ها و تئوری‌هایی هستند که به نحو چشمگیری برای تشریح عوامل اثرگذار بر پذیرش سیستم‌های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات و ارتباطات از سوی کاربران و مشتریان مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در این پژوهش سعی بر آن است از اعتماد نیز به عنوان یکی از مهم‌ترین سازه‌هایی که تأثیری به سزا در پذیرش بانکداری الکترونیک دارد و با هدف توسعه TAM و TPB بهره برداری به عمل آید.

 

1-7- روش شناسی پژوهش

پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی و از نوع همبستگی است. برای جمع‌ آوری داده‌های ثانویه از روش کتابخانه‌ای شامل مطالعه کتب، اسناد و مدارک و مقالات و سایر منابع اطلاعاتی و برای داده‌های اولیه از ابزار پرسش‌نامه استفاده گردیده است. بنابراین روش تحقیق کتابخانه‌ای و میدانی محسوب می‌شود.

جامعه آماری در پژوهش حاضر نامحدود و کلیه کاربران خدمات بانکداری الکترونیک بانک مسکن در سطح شهر تبریز می‌باشد و از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شده است.

برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های تحلیل توصیفی برای توصیف نمونه‌های مورد بررسی با رسم نمودار، تهیه جداول توافقی و جداول توزیع فراوانی و محاسبه شاخص‌ها و برای تحلیل استنباطی، جهت آزمون فرضیه‌ها از روش تحلیل همبستگی پیرسون به کمک نرم افزار SPss19 استفاده گردید و همچنین با بهره گرفتن از تحلیل عاملی تأییدی به کمک نرم افزار20  Amos مدل تحقیق ارائه گردید.

 

1-8- محدودیت‌ها و موانع پژوهش

نبود قوانین لازم، عدم یکپارچگی سیستم بانکداری کشور و آماده نبودن زیر ساخت‌های مخابراتی و لینک نشدن بانک‌ها در سراسر کشور را می‌توان از موانع این پژوهش دانسته و نبود فرهنگ‌سازی درست درباره بانکداری الکترونیک و به تبع آن آشنایی محدود افراد با این صنعت جدید و روش‌های استفاده از آن و به نوعی بی‌اعتمادی آن­ها و در نهایت امتناع از پر کردن پرسش­نامه‌های توزیع شده را نیز می‌توان یاد آور شد.

 

” فهرست مطالب “

 

 

چکیده فارسی……………………. 1

فصل اول : کلیات پژوهش

 -1-1مقدمه…………………………………………………. 2……………………………………………….

1-2- بیان مساله…………………………………………………. 3……………………………………………….

1-3- ضرورت انجام تحقیق…………. 4

1-4- اهداف پژوهش………………….. 5

1-4-1- هدف اصلی………………….. 5

1-4-2- اهداف فرعی…………………. 5

1-5- فرضیه های پژوهش…………………………………………………. 6……………………………………………….

1-6- جنبه جدید بودن و نوآوری پژوهش…………………………………….. 7

1-7- روش شناسی پژوهش…………. 7

1-8- محدودیت ها و موانع پژوهش…………………………………………………. 8……………………………………………….

1-9- متغیرهای پژوهش………………. 8

فصل دوم : ادبیات پژوهش

بخش اول – مبانی نظری

2-1-1- مقدمه………………………… 11

2-1-2- تجارت الکترونیک……….. 11

2-1-3- بانکداری الکترونیک……… 13

2-1-3-1- تعریف بانکداری الکترونیک……………………………….. 14

2-1-3-2- مزایای بانکداری الکترونیک……………………………….. 15

2-1-3-3- مشکلات بانکداری الکترونیک در ایران…………………… 17

2-1-3-4- کانال های بانکداری الکترونیک……………………………….. 17

2-1-3-5- عملیات بانکداری الکترونیک در سیستم بانکی کشور.. 20

2-1-3-6- بانکداری الکترونیک در ایران………………………………………. 21

2-1-4- مدل های مرتبط در پذیرش فناوری اطلاعات………………………. 23

2-1-4-1- تئوری عمل مستدل (TRA)…………………………………………………. 24……………………………………………..

2-1-4-2- تئوری رفتار برنامه ریزی شده (TPB )……………………………. 25

2-1-4-3- مدل پذیرش فناوری (TAM) ………………………………… 26

2-1-4-4- اعتماد…………………….. 27

2-1-5- روابط میان مدل پذیرش فناوری و اعتماد……………………….. 30

2-1-6- روابط میان تئوری رفتار برنامه ریزی شده و اعتماد………….. 31

بخش دوم – پیشینه پژوهش

2-2-1- مروری بر مطالعات انجام شده در داخل کشور…………………………………………………. 32……………………………………………..

2-2-2- مروری بر مطالعات انجام شده در خارج کشور…………………………………………………. 36……………………………………………..

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

3-1- مقدمه…………………………….. 41

3-2- روش تحقیق…………………… 41

3-3- قلمرو زمانی و مکانی تحقیق…………………………………………………. 42……………………………………………..

3-4- جامعه آماری…………………… 42

3-5- نمونه آماری و روش انتخاب آن…………………………………………………. 42……………………………………………..

3-6- روش جمع آوری داده ها….. 43

3-6-1- پرسش نامه…………………. 43

3-6-2- روایی یا اعتبار پرسش نامه…………………………………………….. 44

3-6-3- پایایی یا قابلیت اعتماد پرسش نامه…………………………………………………. 44……………………………………………..

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها 44

3-7-1- مدل مفهومی پژوهش……. 45

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه…………………………….. 46

4-2- یافته های توصیفی متغیرهای جمعیت شناختی جامعه آماری…….. 46

4-2-1- جنسیت………………………. 46

4-2-2- سن……………………………. 47

4-2-3- سطح تحصیلات…………………………………………………. 48……………………………………………..

4-2-4- شغل…………………………………………………. 50……………………………………………..

4-2-5- تجربه استفاده از بانکداری الکترونیک……………………………….. 51

4-2-6- مهارت استفاده از رایانه…. 53

4-3- یافته های استنباطی آزمون فرضیه ها………………………………… 54

4-3-1- آزمون فرضیه اول…………………………………………………. 54……………………………………………..

4-3-2- آزمون فرضیه دوم………… 55

4-3-3- آزمون فرضیه سوم……….. 55

4-3-4- آزمون فرضیه چهارم…….. 55

4-3-5- آزمون فرضیه پنجم…………………………………………………. 55……………………………………………..

4-3-6- آزمون فرضیه ششم………. 55

4-3-7- آزمون فرضیه هفتم…………………………………………………. 55……………………………………………..

4-3-8- آزمون فرضیه هشتم…………………………………………………. 55……………………………………………..

4-3-9- آزمون فرضیه نهم…………. 55

4-3-10- آزمون فرضیه دهم………. 57

4-3-11- آزمون فرضیه یازدهم….. 57

4-3-12- آزمون فرضیه دوازدهم… 57

4-4- سایر یافته ها…………………… 57

4-5- ارائه مدل پژوهش…………………………………………………. 58……………………………………………..

4-5-1- نتایج تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل مسیر AMOS…………………. 58

4-5-2- بررسی آماره های برازندگی مدل……………………………………….. 61

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه…………………………….. 63

5-2- مروری مختصر بر مسئله، اهداف و چگونگی اجرای پژوهش…………. 63

5-3- بحث……………………………… 63

5-4- نتیجه گیری و پیشنهادات…… 68

5-5- پیشنهاد برای تحقیقات آتی………………………………………………………………………………………………….70

فهرست منابع و مأخذ…………. 71

پیوست یک : پرسش نامه پژوهش 82

پیوست دو : آزمون نرمالیته( اسمیرنوف- کولموگروف)……………………………………………………….84

چکیده لاتین……………………………. 85

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

” فهرست جدول ها “

 

 جدول 2-1- مقایسه بانکداری الکترونیکی و بانکداری سنتی……… 16

جدول 3-1- نحوه امتیاز بندی گزینه های پرسش نامه……………………….. 43

جدول 3-2- تقسیم بندی سئوال های پرسش نامه………………………………. 43

جدول 3-3- اندازه گیری آلفای کرونباخ متغیرهای پرسش نامه…….. 44

جدول 4-1- بررسی وضعیت جنسیت اعضای نمونه آماری………………….. 46

جدول 4-2- توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سن به تفکیک جنسیت…………………………………… 47

جدول 4-3- توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب سطح تحصیلات به تفکیک جنسیت…………………….. 49

جدول 4-4- توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب موقعیت شغلی به تفکیک جنسیت…………………….. 50

جدول 4-5- توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب تجربه استفاده از بانکداری الکترونیک به تفکیک

 جنسیت………………………………….. 52

جدول 4-6- توزیع فراوانی اعضای نمونه آماری بر حسب مهارت استفاده از رایانه به تفکیک جنسیت…………. 53

جدول 4-7- خلاصه نتایج فرضیات آزمون…………………………………….. 56

جدول 4-8- مقایسه تمایل به استفاده از بانکداری الکترونیک بین زنان و مردان……………………………………… 57

جدول 4-9- ضرایب مسیر و سطح معنی داری نشانگرهای مدل تحلیل مسیر………………………………………. 59

جدول 4-10- شاخص های برازندگی مدل عمومی AMOS مربوط به چارچوب مفهومی تحقیق…………… 61

 

 

 

” فهرست شکل ها “

 

شکل 2-1- عوامل زیربنایی در مدل های پذیرش فناوری توسط کاربر… 23

شکل 2-2- تئوری عمل مستدل….. 24

شکل 2-3- تئوری رفتار برنامه ریزی شده…………………………………………………. 25……………………………………………..

شکل 2-4- مدل پذیرش فناوری…. 26

شکل 3-1- مدل مفهومی تحقیق….. 45

شکل 4-1- نمودار ستونی بررسی جنسیت اعضای نمونه آماری………. 47

شکل 4-2- نمودار ستونی بررسی وضعیت سنی اعضای نمونه آماری به تفکیک جنسیت………………………… 48

شکل 4-3- نمودار ستونی بررسی سطح تحصیلات اعضای نمونه آماری به تفکیک جنسیت…………………….. 49

شکل 4-4- نمودار ستونی بررسی وضعیت شغلی اعضای نمونه آماری به تفکیک جنسیت………………………… 51

بر اساس نتایج تحقیقات بعمل آمده عواملی همچون ساعات طولانی کار، فعالیتهای بدنی، تعطیلات اندک، زمان های کوتاه برای ارتباطات اجتماعی با دوستان و آشنایان، کمبود و در مواقعی فقدان شبکه حمایت اجتماعی و افزایش انتظارات مردم، موجب فشارهای روانی و جسمانی بیشتری می­شوند  (بیرامی، 1390).

از طرف دیگر بر اساس نظریه های سلامت روانشناسی می­توان سلامت روانشناختی را با متغیر های دیگر مورد بررسی و مطالعه قرار داد و سلامت روانشناختی با آنها ارتباط دو طرف دارد از طرف دیگر  توسعه و پیشرفت یک جامعه تنها به کمک نیروهای انسانی برخوردار از سلامت روانی وجسمانی ممکن خواهد بود . نگاه کلی نگر وسیستماتیک به سلامت روان به معنای دیدن آن در گستره ای به وسعت جامعه است از این رو، سلامت روانشناختی با عملکرد فردی – اجتماعی و به تبع آن آسیب های روانی- شغلی مرتبط است (پورقلی ، 1390 ) .

با توجه به مطالب یاد شده محقق نقش متغیرهای پیش بین راهبردهای مقابله­ای و سلامت روانشناختی را در تبیین افسردگی شغلی مورد بررسی قرار می­دهد .

بیان مسأله

کارکنان و کارمندان سازمانها و ادارات در هر قسمتی که انجام وظیفه کنند ناگزیر از تحمل استرس‌ها و فشارهای روانی ناشی از همان شغل منتخب می‌باشد؛ اما برخی از مشاغل هستند که بعلّت نوع وظایف و مسئولیتهایی که از سوی رهبریت سازمان برعهده می‌گیرند استرسهای زیادی را تحمل می‌نمایند . فرسودگی شغلی یکی از نتایج استرس‌های مختلف است که تجربه می‌شود و به صورت علایم جسمانی (سردرد، زخم معده) و علایم روانی (افسردگی و خشم) و به صورت علایم رفتاری (افت کاری و غیبت) ظاهر می‌شود (راسل1، ولزن2 1987).

در حیطه شغلی هر فردی پدیده استرس و فشار روانی بخش اجتناب ناپذیر زندگی حرفه‌ای او را تشکیل می‌دهد. استرس به میزان کم می‌تواند در انگیزش افراد در جهت بالا بردن کارآیی و بهبود اعمال مطرح باشد ولی استرس به میزان زیاد نتایج زیان باری به بار می‌آورد. استرس‌های ناشی از شغل باعث بروز نارضایتی در فرد شاغل می‌شود و این به نوبه‌خود باعث تأثیرات منفی به سزایی در سایر زمینه‌های زندگی اعم از اجتماعی و فردی و خانوادگی می‌شود. فلذا در سالهای اخیر، روان شناسان نسبت به مطالعه و تحقیق درباب پدیده ای به نام فرسودگی شغلی علاقه مند شده و پژوهش های متعددی را در این زمینه انجام داده اند. این اختلال درمیان انواع مشاغل مددرسان و یاری دهنده نظیر مشاوران، معلمان، مددکاران اجتماعی، پزشکان، پلیس، پرستاران و مواردی از این قبیل مشاهده شده و با محرکهای تنش زایی مانند داشتن مراجعان بیش ازحد در یک زمان، نداشتن وقت کافی و فقدان حمایت یا قدردانی مرتبط است (سلطانی، 1387،ص145).

از طرف دیگر افراد می­توانند با بهره گرفتن از راهبردهای مقابله مناسب موجب کاهش استرسهای شغلی شود ، چرا که راهبردهای مقابله­ای مجموعه ای از تلاش های شناختی و رفتاری فرد است که در جهت تعبیر و تفسیر و اصلاح یک وضعیت تنش زا به کار می رود و منجر به کاهش رنج ناشی از آن می شود.  دو راهبرد اصلی مقابله عبارتند از: راهبرد مقابله ای هیجان مدار که شامل کوشش هایی جهت تنظیم پیامدهای هیجانی واقعه تنش زاست و تعادل عاطفی و هیجانی را از طریق کنترل هیجانات حاصله از موقعیت تنش زا حفظ می کنند و راهبرد مقابله ای مساله مدار که شامل اقدامات سازنده فرد در رابطه با شرایط تنش زا است وسعی دارد تا منبع تنیدگی را حذف کرده یا تغییر دهد. همچنین سلامت روانشناختی ، در یک تعامل دو طرفه ، از سویی از نتایج انتخاب و استفاده از راهبردهای مقابله ای موثر و متناسب با تغییر و تنش محسوب شده ، و از سوی دیگر خود زمینه ساز فضای روانی سالمی است که در پرتو آن شناخت صحیح و ارزیابی درست موقعیت تنش زا جهت انتخاب راهکار مقابله ای موثر، میسر می گردد (غضنفری و قدم پور، 1387). با توجه به مبانی نظری وپژوهشی ذکر شده سوال اصلی این است که آیا براساس راهبردهای مقابلهای وسلامت روانشناختی در کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی می توان فرسودگی شغلی آنها را پیش بینی نمود ؟

 

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

فرسودگی شغلی عوارض زیادی در سازمان و در خانواده و زندگی فردی و اجتماعی بر جای می‌گذارد. راهبردهای مختلفی برای پیشگیری و درمان فرسودگی شغلی در منابع مختلف گزارش شده است و در این جهت هر فردی روش­ها و شیوه ­های متفاوتی را انتخاب می‌کند. روش های مقابله‌ای انتخاب شده خود به نحوی در کاهش و یا افزایش فرسودگی شغلی می‌تواند مؤثر باشد (سلطانی، 1387).روان شناسی سلامت برای نقش راهبردهای مقابله ای در چگونگی سلامت جسمانی و روانی اهمیت زیادی قائل است .راهبردهای مقابله ای به عنوان واسطه بین استرس و بیماری شناخته شده اند (کارور و همکاران[4]، 2003). مقابله یکی از متغیرهایی است که به صورت گسترده در چارچوب روان شناسی سلامت مورد مطالعه قرار گرفته است. شناسایی شکل های موثر مقابله به عنوان متغیر واسطه ای در رابطه استرس- بیماری، خط مقدم پژوهش ها را در این حوزه به خود اختصاص داده است (سامرفیلد[5]، 2002). به طور کلی نتایج غالب پژوهش ها مقابله هیجانی را به عنوان موثرترین واسطه رابطه استرس- بیماری معرفی کرده اند (پاکنهام[6]، 2004). بیماری های استرس مدار و وخیم تر شدن سلامت عمومی بیشتر در کسانی مشاهده می شود که پیوسته از مقابله هیجانی استفاده می کنند (پیکو[7]، 2001). مقابله اجتنابی به عنوان راهبردی کوتاه مدت کارآمد شناخته شده است، اما در دراز مدت مانع سازش روان شناختی می شود و نشانه های درماندگی مثل افسردگی را افزایش می دهد (بریانت[8]، 2005). طبق مدل فولکمن و لازاروس در فرایند مقابله، مهارت های شناختی برای حل مشکل مورد استفاده قرار می گیرند. فرد با به کار بستن سبک مقابله کارآمد مسئله مدار از مهارت های شناختی برای حل مساله استفاده می کند. بر این اساس راه های مقابله با مشکل مستقیماً بررسی می شوند و معمولاً با یافتن راه حل های مناسب برای مشکل رضایت روان شناختی حاصل می شود (لازاروس و فولکمن[9]، 1994).

پویایی، ویژگی مشترک راهبردهای مقابله ای مسئله مدار شناخته شده است. پویایی امکانات لازم برای مقابله فعال با موقعیت استرس زا را در اختیار فرد قرار می دهد. این وضعیت تمام توانایی های بالقوه فرد را برای مقابله مثبت و حل مساله فرا می خواند و احتمال موفقیت وی را افزایش می دهد. بنابراین راهبردهای کارآمد مقابله از طریق افزایش اعتماد به نفس افراد، مهارت های حل مسئله آن ها را بهبود بخشیده و به رضایت بیشتر منجر می شود.

ویژگی دیگر افرادی که از سبک مقابله کارآمد مساله مدار استفاده می کنند، سطح تنش پایین است پایین بودن سطح تنش هیجانی باعث می شود که فرد در سایه آرامش روانی بهتر بتواند از مهارتهای شناختی و پویایی برای مقابله با مشکل استفاده کند و در نتیجه به رضایت بیشتری دست یابد (پیرلین[10]، 2007).

علی رغم مطالعات اجرا شده توسط محققان و صاحب نظران در زمینه راهبردهای مقابله ای و سلامت روانشناختی، ادبیات پژوهشی در زمینه پیش بینی فرسودگی شغلی بر اساس راهبردهای مقابله­ای و سلامت روانشناسی بسیار محدود می­باشد و ضرورت دارد مطالعات منسجمی در زمینه مطرح شده انجام گیرد تا از آن طریق ضمن ارائه راهکارهای موثر بر فرسودگی شغلی ادبیات تحقیق نیز گسترده­تر شود فلذا اجرای پژوهش حاضر از ضرورت و اهمیت بالایی برخوردار است به عبارت دیگر اهمیت مسئله تحقیق حاضر در این است که با نتایج حاصل شده از این تحقیق، ادبیات مربوط به موضوع غنی تر شده و در ضمن امکان تبیین فرسودگی شغلی کارکنان جامعه آماری فراهم می­ شود .

 

 

اهداف تحقیق:

هدف کلی: پیش بینی فرسودگی شغلی بر اساس راهبردهای مقابله ای و سلامت روانشناختی در کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی میاندوآب .

    اهداف جزئی

1- تعیین میزان تبیین راهبرد مقابله ای هیجان مدار از فرسودگی شغلی کارکنان  دانشگاه آزاد  .

2- تعیین میزان تبیین راهبرد مقابله ای مساله مدار از فرسودگی شغلی کارکنان  دانشگاه آزاد  .

3 –  تعیین میزان تبیین سلامت روانشناختی از فرسودگی شغلی کارکنان  دانشگاه آزاد .

 

فرضیه‏های تحقیق:

1- راهبرد مقابله ای هیجان مدار فرسودگی شغلی کارکنان  دانشگاه آزادرا  تبیین می کند.

2- راهبرد مقابله ای مساله مدار فرسودگی شغلی کارکنان دانشگاه آزاد را تبیین می کند.

3 –  سلامت روانشناختی فرسودگی شغلی کارکنان  دانشگاه آزاد را تبیین می کند.

 

فهرست مطالب

فصل اول                                                                                                                        

1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………..2

 

1-2-بیان مسئله …………………………………………….………………………………………………………………….4

1-3- اهمیت وضرورت تحقیق …………………..……………………..….……………………………………………….6

1-4- اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………………..9

1-4-1-هدف کلی ……………………………………………………………………………………………………………9

1-4-2-هدف جزئی ………………………………………………………………………………………………………….9

1-5- فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………9

1-6-تعاریف متغیر ها …………………………………………………………………….…..…………………………..10

1-6-1 تعریف مفهومی……………………………………………………………………..………………………………10

1-6-2 تعریف عملیاتی……………………………………………………………..…………….…………….………….10

1-7- محدویت های تحقیق ………………………………………………………………………………………………11

فصل دوم

1-2-مقدمه………………………………………………………………...……………………………….…..……………..13

2-2-  فرسودگی شغلی…………………………………………………….……………..………………….….………….13

2-2-1- طبقه بندی عوامل موثر بر فرسودگی شغلی……………………………………………………………….14

 2-2-2- تقسیم بندی مشاغل بر حسب استرس……………………………………………………………………..19

2-2-3- رابطه میان استرس و قابلیت اجرای کار …………………………………………………………………..20

2-2-4- عوامل استرس زای شغلی………………………………………………………………………………………21

2-3-5 – رویکردهای مختلف نسبت به فرسودگی شغلی…………………………………………………………25

2-3-1 – رویکرد بالینی…………………………………………………………………………………………………….25

2-3-2- رویکرد تبادلی چرنیس………………………………………………………………………………………….29

2-3-3- نظریه مازلاک  ………………………………………………………………………………………..…………..32

2-3-4- مدل سلیه از استرس………………………………………………………..………….…….………………….35

2-3-5- رویکرد روانشناختی- اجتماعی……………………………………………………………………………….37

2-3-6- حمایت اجتماعی………………………………………………………………………………...……………….40

2-3 – حمایت اجتماعی ونقش آن در مقابله با استرس ……………………………………….………………….45

2-4- نقش مقابله در استرس شغلی و فرسودگی شغلی…………………………………..….……………………47

2-5- راهبردهای مقابله ای……………………………………………………………………………...…………………52

2-5-1- راهبرد مقابله ای مسئله مدار………………………………………..….………………………………………53

2-5-2-راهبرد مقابله ای هیجان مدار……………………………………………………………………………………54

2-6- رابطه راهبردهای مقابله­ای و سلامت روانی……………………………………………………………………58

2-7- شیوه های مقابله با فشار روانی……………………………………………………………………………………60

2-8-1 -سلامت روانی  …………………………………………………………………………………………………….65

2-8-2- نشانه های سلامت روانی …………………..…………………………………………………………………72

2-8-2- اهمیت اجتماعی و تربیتی سلامت روان………………………………………………..…………………..77

2-9-  پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………...……………………79

2-9-1-تحقیقات داخلی ……………………………………………………………………………………………………79

2-9-2- تحقیقات خارجی ……………………………………………………...……………………………....……….88

2-10- جمع بندی فصل دوم ……………………………………………………………………………………..………91

فصل سوم

3-1-مقدمه…………………………………………………..…….………….……………………….….……………………94

3-2-روش شناسی تحقیق …………………………………………………………………………..………..…………..94

3-3- جامعه‌ آماری‌……………………………………………………………………………………………………………94

3-4- روش نمونه گیری ………………………………………………………………..…..………….….………………95

3-5- ابزار گرد آوری اطلاعات …………………………………………………………..…….……………………….95

3-6- قلمرو تحقیق :…………………………………………………………………………..……………………………..98

3-7- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات………………………………………………..………………………………….99

فصل چهارم

4-1-مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………....101

4-2-بخش توصیفی …………………………………………..…………………………………………………………….102

4-3-بخش استنباطی  ………………………………………………………………………..…………………………….106

فصل پنچم

5-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………..….……………………….115

5-2- نتایج بخش توصیفی و استنباطی ……………………………………………………………………………….115

5-3-بحث ونتیجه گیری ……………………………………………………………………….…………………………116

5-4- پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………120

5-5- نتیجه گیری کلی …….. ……………………………………………………………………………………………121

منابع …………………………………………………………………………………………………………..………….…….122

پیوست ها

پرسش نامه راهبردهای مقابله ای بیلینگزوموس …………………………………………………….………………الف

پرسش نامه فرسودگی شغلی مازلاک وجکسون ……………………………………………………………………..ب

پرسش نامه سلامت روانی گلد برگ……………………………………………………………………………………..ت

 

 

 

فهرست جداول

 

جدول شماره 4-1 :اطلاعات مربوط به آماره های راهبرد مقابله ای………………………………………………………………………………..104

جدول شماره 4-2 :اطلاعات مربوط به آماره های فراوانی فرسودگی شغلی……………………………………………………..………….. 104

جدول شماره 4-3 :اطلاعات مربوط به آماره های سلامت روانی………………………………………………………………………………… 105

جدول شماره4-4 : جدول ضرایب رگرسیون برای تبیین میزان فرسودگی شغلی کارکنان…………………………………...…………… 106

جدول شماره 4-5: نتایج آزمون معناداری رگرسیون مربوط به تبیین فرسودگی شغلی کارکنان  توسط راهبرد مقابله ای هیجان مدار.. 107

جدول شماره 4-6 : جدول ضرایب تاثیر متغیر مستقل بر وابسته…………………………………………………………………………………….107

جدول شماره4-7 : جدول ضرایب رگرسیون برای تبیین میزان فرسودگی شغلی کارکنان………………………………………………..….109

جدول شماره 4-8: نتایج آزمون معناداری رگرسیون مربوط به تبیین فرسودگی شغلی کارکنان  توسط راهبرد مساله مدار………..110

جدول شماره 4-9 : جدول ضرایب تاثیر متغیر مستقل بر وابسته…………………………………………………………………………………….110

جدول شماره4-10 : جدول ضرایب رگرسیون برای تبیین میزان فرسودگی شغلی کارکنان………………………………………………….111

جدول شماره 4-11: نتایج آزمون معناداری رگرسیون مربوط به تبیین فرسودگی شغلی کارکنان  توسط راهبرد مقابله ای هیجان مدار……..112

جدول شماره 4-12 : جدول ضرایب تاثیر متغیر مستقل بر وابسته…………………………………………………………………………………..112

 

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق…….. 7

1-4- اهداف تحقیق……………………. 8

1-5- سؤالات تحقیق………………….. 9

1-5-1- فرضیه‏های تحقیق…………… 9

1-6- متغیرهای تحقیق……………….. 10

1-7- تعریف واژه‌ها و مفاهیم……… 10

1-8- قلمرو تحقیق……………………. 13

1-8-1-قلمرو موضوعی…………….. 13

1-8-2- قلمرو مکانی………………… 13

1-8-3- قلمرو زمانی…………………. 13

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوهش

2-1- مقدمه…………………………….. 15

2-2- انگیزش………………………….. 17

2-3- انواع انگیزش…………………… 18

2-3-1- انگیزش و یادگیری……….. 19

2-4- عوامل موثر بر انگیزش………. 20

2-5- شیوه‌های ارتقاء انگیزش تحصیلی در دانش آموزان …………. 23

2-6- ویژگیهای افراد دارای انگیزه پیشرفت ………………………………….. 26

2-7- پایداری در افراد با انگیزش پیشرفت بالا …………………………….. 26

2-8- روش های اندازه گیری انگیزه پیشرفت ………………………………….. 27

2-9- نظریه‌های نیاز به پیشرفت……. 27

2-10- ارتباط انگیزه پیشرفت با سایر جنبه‌های زندگی……………………….. 36

2-11- راه‌هایی برای افزایش انگیزه‌ی پیشرفت در دانش‌آموزان……………. 39

2-12- شیوه‌های تربیت فرزند……… 41

2-12-1- شیوۀ مستبدانه…………….. 42

2-12-2- شیوه آزاد منشانه (سهل گیرانه)……………………………………. 43

2-12-3- شیوه مقتدرانه…………….. 45

2-12-4- شیوۀ بی اعتنا……………… 46

2-13- نوجوانی……………………….. 46

2-13-1- روابط بین والدین ونوجوانان  ……………………………………………… 48

2-14- نقش والدین به عنوان معلم یا مربی………………………………………. 49

2-14- تأملی نو بر شیوه‌های فرزند پروری والدین ایرانی…………………. 50

2-15- نظریه‌ها و دیدگاه‌های نظری 51

2-16- پیشرفت تحصیلی……………. 56

2-17- عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی………………………………….. 57

2-18- عملکرد تحصیلی……………. 60

2-19- پیشینه تحقیق………………….. 62

2-19-1- تحقیقات انجام شده در خارج از ایران………………………….. 62

2-18-2- تحقیقات انجام شده در داخل ایران………………………………. 67

فصل سوم: روش پژوهش

3-1- مقدمه…………………………….. 74

3-2- روش شناسی تحقیق………….. 74

3-3- جامعه و حجم نمونه …………. 75

3-3-1- روش نمونه گیری…………. 76

3-4- ابزارها و روش جمع آوری اطلاعات ………………………………… 76

3-4-1- روایی و پایی پرسشنامه شیوه‌های تربیتی والدین …………….. 75

3-5- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها.. 78

فصل چهارم: یافته‌های پژوهش

4-1- مقدمه…………………………….. 80

4-2- توصیف نتایج………………….. 81

4-3- تحلیل نتایج (آزمون فرضیه‌ها و سئوالات پژوهش)…………………….. 84

فصل پنجم: بحث ، نتیجه گیری وپیشنهادات

5-1- مقدمه…………………………… 101

5-2- خلاصه یافته‌ها……………….. 101

5-3- بحث و نتیجه گیری………… 102

5-4- نتیجه گیری…………………… 108

5-5- پیشنهادات کاربردی………… 108

5-6- پیشنهادات پژوهشی………… 109

5-7- محدودیت‌های تحقیق……… 110

منابع

فهرست منابع………………………….. 112

ضمائم: پرسشنامه

پرسشنامه سبک‌های والدینی(مادر) 120

پرسشنامه سبک‌های والدینی(پدر) 122

پرسشنامه انگیزش پیشرفت (هرمنس)……………………………………………. 124

چکیده انگلیسی………………………. 127

 

 

 

 

چکیده

زمینه و هدف: والدینی فعالیتی پیچیده است و شامل رفتارهای ویژه زیادی است که در تربیت کودک تأثیر می‌گذارد. شیوه های تربیتی والدین در تمام مراحل رشدی فرزندان تداوم دارد و یک شاخص معتبر از عملکرد والدینی را ارائه می‌دهد که بهزیستی کودک را در میان طیف گسترده‌ای از محیط‌ها و جامعه‌های متفاوت پیش‌بینی می‌کند. هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه شیوه‌های مختلف تربیتی والدین با پیشرفت و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی و تعیین میزان پیش بینی پیشرفت و انگیزش پیشرفت تحصیلی از روی شیوه‌های مختلف تربیتی والدین  است.

روش: روش پژوهش توصیفی (غیر آزمایشی) از نوع همبستگی است و از نظر هدف، از نوع تحقیقات بنیادی است. جامعه پژوهشی شامل کلیه دانش آموزانی دبیرستانی شهر ارومیه در سال تحصیلی 93-92 بود که از میان آنها 351 نفر با بهره گرفتن از جدول مورگان انتخاب و به روش تصادفی خوشه‌ای دو مرحله‌ای به عنوان نمونه آماری در مطالعه شرکت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه رواسازی شده شیوه‌های تربیتی والدین زینالی و همکاران (1390) و همچنین پرسشنامه انگیزش پیشرفت تحصیلی هرمنس (2001) استفاده شد.

یافته‌ها: نتایج نشان داد،  بین شیوه‌های تربیتی اقتداری و استبدادی والدین با پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت و معنی دار و بین شیوه تربیتی بی اعتنای والدین با پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه منفی و معنی دار وجود دارد. بین شیوه تربیتی آزادگذار والدین با پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود ندارد. 79% تغییرات انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به وسیله 4 شیوه تربیتی والدین قابل تبیین است. 55% تغییرات پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به وسیله 4 شیوه تربیتی والدین قابل تبیین است. شیوه های تربیتی مقتدر و مستبد والدین اثر مثبت و معنی­دار در پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارند و پیش­بینی­کننده‌های مستقیم آن هستند. شیوه تربیتی بی اعتنای والدین اثر منفی و معنی­دار در پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد و پیش­بینی­کننده معکوس آن است. شیوه تربیتی آزادگذار والدین اثر معنی­دار در پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ندارد.

 1-1 تعریف موضوع و بیان مسأله:  

سازمان های امروزی که در جو دانش محور، رقابتی، مشتری گرا، پاسخگو، کیفیت گرا، مشارکتی، کارآفرین و تحول گرا فعالیت می کنند، مستلزم دستیابی سریع به نیروی انسانی توانمند بعنوان ابزار رقابتی می باشند. توانمندسازی نوعی راهبرد کلان و قابل قبولی است که از آن برای بهبود مستمر استفاده می شود و یک علامت اختصاری جهت بکارگیری شایستگی های کارکنان در روش های خلاق و نوآور در تمامی جنبه های عملکردی سازمان می باشد(دنیس کینلا[2]، 1383). توانمند سازی فرایند قدرت بخشیدن به افراد است. در این فرایند به کارشناسان خود کمک می کنیم تا حس اعتماد به نفس خویش را بهبود بخشند و بر احساس ناتوانی و درماندگی خود چیره شوند. توانا سازی در این معنی به بسیج انگیزه های درونی افراد می انجامد (وتن و کمرون[3]، 1998). توانا سازی همچنین تشویق افراد به مشارکت بیشتر در اتخاذ تصمیم هایی که بر فعالیت های آن تأثیر گذار است. از این طریق می توانیم فرصت هایی برای افراد فراهم آوریم تا نشان دهند که می توانند ایده های خوبی آفریده و به آن جامه عمل بپوشانند(جان اسمیت[4]، 2000).

نیروی انسانی گمرک به عنوان مهمترین و ارزشمندترین دارایی در تحقق اهداف سازمانی می باشد.از این رو ضروری است که تمام کارکنان گمرک درستکار، صادق، بی طرف و متخصص درکار خود باشند و بالاترین سطح معیارهای رفتاری واخلاقی را در رفتار وبرخورد با اعضاء جامعه ،‌بخش تجاری وسایر بخشهای دولتی حفظ کنند. از دیگر سو، کارکردن برای سازمان خوشنام و دارای وجهه واعتبار عالی در نزد افکار عمومی مایه دلگرمی و احساس غرور کارکنان سازمان خواهد بود. 

شورای همکاری گمرکی در هفتم جولای 1993 در هشتاد و یکمین و هشتاد و دومین اجلاس خود بیانیه معروف به (آروشا[5]) را تصویب کرد.هدف بیانیه تشویق اعضاء شورا به قبول قوانین حاکم بر درستکاری و اجرای موثر آن از سوی دولت ها بود

بیانیه (آروشا) در سال 2003 میلادی مورد تجدید نظر قرار گرفت.در بیانیه تجدید نظر شده اعضای شورای همکاری گمرکی تلاش کرده اند مفاد بیانیه آروشا را در ده محو زیر سازماندهی کنند:1-رهبری و التزام2-چارچوب قانونی3-شفاف سازی4-اتوماسیون(خود کار کردن)5-اصلاح و نوسازی6-تحقیق-تفحص و نظارت7-نظام نامه رفتاری8-مدیریت منابع انسانی9-اخلاق و فرهنگ سازمانی10-ارتباط با بخش خصوصی.با توجه به مفاد بیانیه اصلاح شده مشخص می شود اعضاء تلاش کرده اند برخی از مفاهیم را بطور شفاف بیان کنند و در پایان از دولت ها-بخش تجاری و اعضای جامعه بین المللی درخواست کرده اند تا گمرک را در مبارزه با فساد یاری نمایند.

سازمان جهانی گمرک، یک سازمان مستقل بین المللی است که مأموریت آن بهبود کارایی و اثر بخشی گمرکات است . این سازمان در سال 1952 تحت عنوان شورای همکاری گمرکی تأسیس گردید و با دارا بودن 159 دولت عضو ، تنها سازمان جهانی ذیصلاح در امور گمرکی می باشد.

 ابزارهای بین المللی را برای بکارگیری هماهنگ و یکسان رویه ها و سیستم های کارا و ساده شده گمرکی حاکم بر نقل و انتقال کالاها، مسافران و وسائل نقلیه در طول مرزهای گمرکی ایجاد،‌حفظ، حمایت و گسترش می دهد.

تلاشهای اعضا برای همگامی و پیروی از مقرراتشان را از طریق کوشش درجهت به حداکثر رساندن سطح اثر بخشی همکاری اعضا با یکدیگر و با سازمان های بین المللی باهدف مبارزه با تخلفات گمرکی و سایر تخلفات معاملاتی،‌ تقویت می نماید.

 از طریق گسترش ارتباطات و همکاریهای میان اعضاء  و با سایر سازمان های بین المللی، ترویج درستکاری، توسعه منابع انسانی ، شفاف سازی ، بهبود مدیریت و روش های کاری گمرکات و بهره گیری از بهترین شیوه ها ، به اعضا درتلاشهایشان برای مواجهه با چالشهای جدید محیط تجاری و تطابق با شرایط درحال تغییر، ‌کمک             می نماید.

به کار گیری شیوه های سنتی مدیریت منجر به سلب حس ابداع و نوآوری کارکنان، افزایش حجم کاری و محدودیت برای آنان می گردد. آزادی کامل کارکنان نیز منجر به بی نظمی و لجام گسیختگی در امور می شود. حاصل هر دو حالت این است که از منابع مادی و معنوی سازمان استفاده مطلوب صورت نپذیرفته و سازمان به اثربخشی مدنظر دست نمی یابد.(پیترسن و زیمرمن[6] ،2004 ) توانمندسازی برای مدیران نقش یک عامل تسهیل کننده را دارد که هدف از آن یاری رساندن به دیگران است تا روی پای خود بایستند. توانمندسازی فرایند توسعه است که باعث افزایش توان کارکنان برای حل مشکل، ارتقای بینش سیاسی و اجتماعی کارکنان شده و آنان قادرند عوامل محیطی را شناسایی و تحت کنترل بگیرند.در سازمان هایی که عوامل تاثیر گذار در توانمندسازی به طور کامل و صحیح اجرا می شود می توان اطمینان داشت که بهترین استفاده از نیروی انسانی و در نتیجه بیشترین بهره وری در سازمان وجود دارد. اگر سازمانی واقعا به عامل کیفیت و ارائه خدمات مناسب توجه می نماید باید در کارکنان تمایل و علاقه ایجاد نماید و آنان را حفظ و سیستم های پاداش، ارزیابی عملکرد و ارتباطات را مورد بررسی قرار دهد.( ایران زاده و بابایی هروی ،1388 )

با توجه به عضویت ایران در سازمان جهانی گمرک (WCO[7]) رعایت استانداردهای بین المللی در گمرک ایران ضروری بوده و استاندارد شماره 10 گمرک را ملزم میدارد که مراقب سلامت کاری کارمندان و جلوگیری از نقض مقررات باشند. همچنین با توجه به گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی (28/1/86) در خصوص موانع و مشکلات موجود وضعیت نیروی انسانی گمرک و با در نظر گرفتن پیامدهای مثبت توانمندسازی صحیح و اصولی منابع انسانی توجه به این امر در راستای اجرای استانداردهای بین المللی برای جبران کمبودها و نارسایی های موجود در این زمینه ضروری به نظر می رسد. لذا در این پژوهش ضمن بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی منابع انسانی در گمرک ایران مدلی جامع و بومی برای توانمندسازی منابع انسانی ارائه و درجه تناسب و برازش مدل مذکور تعیین می شود.

1– 2  اهمیت و ضرورت پژوهش

    کارآیی،اثربخشی و بهبود عملکرد از مهمترین اهداف یک سازمان محسوب میشود. برای رسیدن به اهداف فوق باید عوامل مرتبط و تقویت کننده آن شناسایی شوند. در این پژوهش 31 عامل که ذکر شده بعنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است تا تأثیر هرکدام از آنها در توانمند سازی کارکنان سنجیده شود.

توانمند سازی مفهومی است که هم می تواند منافع سازمان را تامین کند و هم احساس مالکیت و سرفرازی در کارکنان و کارشناسان ایجاد نماید و در واقع، رابطه برد-برد برای کارکنان و سازمان ایجاد نماید و این از جنبه های مهم انجام این پژوهش می باشد. به عبارت دیگر توانمندسازی، ظرفیت های بالقوه را برای بهره برداری از سرچشمه توانایی های کارشناسان که از آنها استفاده بهینه نمی شود؛ در اختیار می گذارد وکارکنان  توانمند هم به سازمان و هم به خودشان نفع می رسانند و با توانمند شدن کارکنان و کارشناسان، سازمان نیز بسوی توانمند شدن حرکت می کند. بنابراین در سازمان توانمند، کارکنان با احساس هیجان بیشتر، مالکیت و افتخار، بهترین ابداعات و افکار خویش را پیاده می کنند و علاوه براین، با احساس مسؤولیت کار می کنند و منافع سازمان را بر منافع خود ترجیح می دهند(عبداللهی و نوه ابراهیم، 1385). بنابراین جنبه دیگر از اهمیت این پژوهش، این است که با ارائه راهکارهایی جهت توانمندسازی کارکنان و کارشناسان، سازمان نیز به سمت توانمند شدن سوق داده خواهد شد واز منافع فوق الذکر بهره مند خواهد گشت. ضرورت این موضوع نیز در قانون مدیریت خدمات کشوری مورد تاکید قرار گرفته است :

در فصل نهم قانون مدیریت خدمات کشوری، توانمندسازی کارکنان در موارد 58 و 62 مورد تاکید قرار گرفته است. در متن ماده 58 آمده است: سازمان موظف است به منظور ارتقاء سطح کارایی و اثربخشی دستگاه اجرایی، نظام آموزشی کارمندان دستگاه های اجرایی را به گونه ای طراحی نماید که همراه با متناسب ساختن دانش، مهارت و نگرش کارمندان با شغل مورد نظر، انگیزه های لازم را جهت مشارکت مستمر کارمندان در فرایند آموزش تأمین نماید به نحوی که رابطه ای بین ارتقاء کارمندان و مدیران و آموزش برقرار گردد و از حداقل سرانه ساعت آموزشی بر اساس مقررات مربوطه در هر سال برخوردار گردند. ماده 62 نیز چنین بیان می دارد: کارمندان موظفند همواره نسبت به توانمندسازی و افزایش مهارت ها و توانایی های شغلی خود اقدام نمایند. دستگاه های اجرایی شیوه ها و الگوهای لازم برای افزایش توان سنجی مداوم کارکنان خود را که توسط سازمان تهیه و ابلاغ می شود، به مورد اجرا خواهند گذارد.(نوروزی ،1384 )

1-3  اهداف پژوهش

در این پژوهش هدف آنست تا با بهره گرفتن از عوامل موثر بر توانمندسازی منابع انسانی شناسایی شده در پژوهش های داخلی و خارجی و بررسی آن ها از نظر منابع انسانی گمرکات استان خوزستان یک مدل بومی و جامع توانمندسازی منابع انسانی برای گمرک ایران طراحی و ارائه گردد.بنابران اهداف این پژوهش به صورت زیرتعریف گردیده است.

الف ) اهداف اصلی

– تعیین عوامل اثرگذار بر توانمندسازی منابع انسانی در گمرکات خوزستان

– ارائه مدل برازش شده توانمندسازی منابع انسانی در گمرکات خوزستان

ب )اهداف فرعی

• تعیین میزان تاثیر معیارهای زمینه ساز بر روی توانمندسازی منابع انسانی
• تعیین میزان تاثیر ابزارهای توانمند سازی بر روی توانمندسازی منابع انسانی
• تعیین میزان تاثیر معیارهای نتیجه بر روی توانمندسازی منابع انسانی
• سوالات پژوهش

الف )  سوالات اصلی

1. عوامل موثر بر توانمندسازی منابع انسانی در گمرکات کدامند ؟
2. مدل برازش شده عوامل اثر گذار بر توانمندسازی منابع انسانی در گمرکات کدامند ؟

ب ) سوالات فرعی

1. معیارهای زمینه ساز، ابزارهای توانمندسازی و معیارهای نتیجه به چه میزان بر روی توانمندسازی منابع انسانی اثرگذار است ؟
2. معیارهای زمینه ساز، ابزارهای توانمندسازی و معیارهای نتیجه به چه میزان بر روی احساس شایستگی اثرگذار است ؟
3. معیارهای زمینه ساز، ابزارهای توانمندسازی و معیارهای نتیجه به چه میزان بر روی احساس داشتن حق انتخاب اثرگذار است ؟
4. معیارهای زمینه ساز، ابزارهای توانمندسازی و معیارهای نتیجه به چه میزان بر روی احساس داشتن مسئولیت اثرگذار است ؟
5. معیارهای زمینه ساز، ابزارهای توانمندسازی و معیارهای نتیجه به چه میزان بر روی احساس موثر بودن اثرگذار است ؟
6. معیارهای زمینه ساز، ابزارهای توانمندسازی و معیارهای نتیجه به چه میزان بر روی احساس داشتن اعتماد اثرگذار است ؟

 

فهرست اجمالی مطالب

فصل اول : کلیات پژوهش

عنوان                                                                                                           صفحه 

مقدمه                                                                                                                    2

1-1 تعریف موضوع و بیان مسأله                                                                                   4

1-2 اهمیت و ضرورت پژوهش                                                                                    7

1-3  اهداف پژوهش                                                                                                  8

1-4  سوالات پژوهش                                                                                                9

1-5  تعریف مفهومی وعملیاتی متغیرها                                                                          10

1-6 روش پژوهش                                                                                                    15

1-7 نوع پژوهش                                                                                   15

1-8 قلمروآماری پژوهش                                                                         16

 

 

فصل دوم : ادبیات و مبانی نظری

مقدمه                                                                                                                    18

2- 1 مروری بر ادبیات پژوهش                                                                                     19

2-2 پیشینه پژوهش                                                                                                   37

 

 

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

مقدمه                                                                                                                    59   

3-1 روش پژوهش                                                                                                    60 

3-2 تعیین حجم نمونه                                                                                               60  

3-3 ابزار جمع آوری اطلاعات                                                                                         63

3-4 بررسی روایی و پایایی عوامل مطرح شده                                                                    65                                    

3-5 روش آماری                                                                                                      67                                

 

الف

 

 

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش       

مقدمه                                                                                                                    75

4-1 توصیف داده ها                                                                                                       76 

4-2 آمار استنباطی                                                                                                          100  

فصل پنجم : نتایج و بحث

مقدمه                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          151

5-1 خلاصه تحقیق                                                                                                                                   152

5-2  نتایج پژوهش                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          153

5-3  محدودیت های پژوهش                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          154

5-4 نتیجه گیری کلی                                                                                               154   

5-5 پیشنهادات پژوهش                                                                                                                   156

5-6 خلاصه فصل                                                                                                    157

 

ب

فهرست تفضیلی مطالب

فصل اول: کلیات پژوهش

عنوان                                                                                                           صفحه 

مقدمه                                                                                                                    2

1-1 تعریف موضوع و بیان مسأله                                                                                   4

1-2 اهمیت و ضرورت پژوهش                                                                                    7

1-3  اهداف پژوهش                                                                                                  8

1-4  سوالات پژوهش                                                                                                9

1-5  تعریف مفهومی وعملیاتی متغیرها                                                                          10

1-6 روش پژوهش                                                                                                    15

1-7 نوع پژوهش                                                                                   15

1-7-1 منابع آماری پژوهش                                                                      15

1-8 قلمروآماری پژوهش                                                                         16

1-8-1 قلمرو موضوعی                                                                           16

1-8-2 قلمرو مکانی                                                                                                  16

1-8-3 قلمرو زمانی پژوهش                                                                                        16

فصل دوم : ادبیات و مبانی نظری

مقدمه                                                                                                                    18

2- 1 مروری بر ادبیات پژوهش                                                                                     19

2-1-1 مفهوم توانمند سازی                                                                                         19

2-1-2 تعاریف توانمند سازی                                                                                       20

2-1-3 رویکردها در زمینه توانمندسازی                                                                   21

2-1-3-1 رویکرد مکانیکی                                                                                           22

2-1-3-2 رویکرد ارگانیکی                                                                                          23      

2-1-4 استراتژی های توانمند سازی                                                                            25 

2-1-4-1 راهبردهای ضمنی توانمندسازی از دیدگاه رویکرد مکانیکی                                        25 

2-1-4-2 راهبردهای ضمنی توانمندسازی از دیدگاه رویکرد ارگانیکی                                        25

2-1-4-3 استراتژی مهم در توانمندسازی کارکنان                                                                 26

پ

2-1-5 ابعاد توانمند سازی                                                                                            27

2-1-5-1 احساس شایستگی                                                                                         29

2-1-5-2 احساس موثر بودن                                                                                        30

2-1-5-3 احساس معنی دار بودن                                                                                           32

2-1-5-4 احساس خودمختاری                                                                                      33

2-1-5-5 احساس داشتن اعتماد                                                                                    34

2-1-6 اصول توانمند سازی                                                                                          35

2-1-7 موانع توانمند سازی                                                                                           36

2-2 پیشینه پژوهش                                                                                                   37

2-2-1 تاریخچه توانمند سازی منابع انسانی                                                                      37       

2-2-2 مدل های توانمند سازی                                                                                          38

2-2-2-1 مدل توماس و ولتون                                                                                          39

2-2-2-2 مدل باونو لاولر                                                                                                    40  

2-2-2-3 مدل اسپریتزر                                                                                                    41

2-2-2-4 مدل کوئین و اسپریتزر                                                                                          41

2-2-2-5 مدل کونزاک                                                                                                    42

2-2-2-6 مدل توانمند سازی ماتیوس                                                                         43

2-2-2-7 مدل آلفرد باندورا                                                                                                    44

2-2-2-8 مدل کانگر و کاننگو                                                                                          44

2-2-2-9   مدل بلانچارد،زیگارمی،و زیگارمی                                                                    45

2-2-2-10 مدل یاهیا ملهم                                                                                                     46

2-2-2-11 مدل ایده آل نولر                                                                                         47

2-2-2-12 مدل هولوسکو، لسلی و کازانو                                                                         47

2-2-2-13 مدل آرمیستد و راولند                                                                                    48

2-2-2-14 مدل استاینر                                                                                                     48

2-2-2-15 مدل سولین                                                                                                     48

2-2-2-16 مدل نیلسن و پترسن                                                                                      48

2-2-2-17 مدل راندلف                                                                                                   49

2-2-2-18 مدل پنج ستاره علیپور ساروکلایی                                                                      49

ت

2-2-2-19 مدل جامع راهبردی طالبیان و وفایی                                                                 50

2-2-2-20 مدل جایزه منابع انسانی ایران                                                                               51

2-2-3 پیشینه داخلی پژوهش                                                                                               53

2-2-4 پیشینه خارجی پژوهش                                                                                       54

 

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

مقدمه                                                                                                                      59   

3-1 روش پژوهش                                                                                                      60 

3-2 تعیین حجم نمونه                                                                                                 60  

3-3 ابزار جمع آوری اطلاعات                                                                                           63

3-3 -1 روش کتابخانه ای                                                                                                63

3-3 -2 روش میدانی                                                                                                   64

3-3-2-1  پرسشنامه                                                                                                   64

3-4 بررسی روایی و پایایی عوامل مطرح شده                                                                      65                                    

3-4-1 روایی                                                                                                             65                               

3-4-2 پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه                                                                              66

3-5 روش آماری                                                                                                         67                               

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش       

مقدمه                                                                                                                     75

4-1 توصیف داده ها                                                                                                       76 

4-2 آمار استنباطی                                                                                                          100  

4-2-1 سوال اصلی 1                                                                                                         100

4-2-2 سوال اصلی 2                                                                                                          124

4-2-3 سوال فرعی1                                                                                                   128

4-2-4 سوال فرعی2                                                                                                   129

4-2-5 سوال فرعی3                                                                                                   133

4-2-6 سوال فرعی4                                                                                                   137

4-2-7 سوال فرعی5                                                                                                   141

4-2-8 سوال فرعی6                                                                                                   145

ث

 

 

 

فصل پنجم: نتایج و بحث

مقدمه                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          151

5-1 خلاصه پژوهش                                                                                                                                               152

5-2  نتایج پژوهش                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          153

5-3  محدودیت های پژوهش                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          154

5-4 نتیجه گیری کلی                                                                                                 154   

5-5 پیشنهادات پژوهش                                                                                                                  156

5-5-1  پیشنهادات سیاستی                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               156

5-5-2  پیشنهادات مطالعاتی                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          156

5-6 خلاصه فصل                                                                                                     157

 

فهرست جداول

جدول 2-1: رویکردهای توانمند سازی کارکنان                                                                   22      

جدول 2-2 : : ابعاد توانمندسازی روان شناختی کارکنان                                                                                                                                                                                                    28

جدول 2-3 عوامل مؤثر بر توانمندسازی منابع انسانی از دیدگاه صاحبنظران و پژوهشگران                        55

جدول 4-1: توزیع فراوانی میزان تاثیرآموزش هدفمند بر معیارهای توانمند ساز                             76

جدول 4-2: توزیع فراوانی میزان تاثیرپاداش مبتنی بر عملکرد بر معیارهای توانمند ساز                           77

جدول4-3 : توزیع فراوانی میزان تاثیرکار تیمی بر معیارهای توانمند ساز                                                                                                                     78

جدول4-4 : توزیع فراوانی میزان تاثیربکارگیری سیستم مشارکت بر معیارهای توانمند ساز                                          78

جدول4-5 : توزیع فراوانی میزان تاثیرغنی سازی شغل بر معیارهای توانمند ساز                                                                                                 79

جدول4-6 : توزیع فراوانی میزان تاثیرحس مسئولیت پذیری بر معیارهای توانمند ساز                                     80

جدول4-7 : توزیع فراوانی میزان تاثیروجود انگیزه در پرسنل بر معیارهای توانمند ساز                      81

جدول 4-8 : توزیع فراوانی میزان تاثیرتفویض اختیار بر معیارهای توانمند ساز                               81            

جدول 4-9 : توزیع فراوانی میزان تاثیرشیوه رهبری بر معیارهای توانمند ساز                                 82

جدول 4-10 : توزیع فراوانی میزان تاثیرآشکارسازی اهداف و چشم انداز بر معیارهای توانمند ساز       83

جدول 4-11 : توزیع فراوانی میزان تاثیردانش و مهارت بر معیارهای توانمند ساز                             84

جدول4-12 : توزیع فراوانی میزان تاثیرشخصیت بر معیارهای توانمند ساز                                     84

ح

جدول4-13 : توزیع فراوانی میزان تاثیرتجربه اندوزی بر معیارهای توانمند ساز                               85     

جدول 4-14 : توزیع فراوانی میزان تاثیرنگرش افراد بر معیارهای توانمند ساز                              86

جدول 4-15 : توزیع فراوانی میزان تاثیرنقش عوامل بیرونی بر معیارهای توانمند ساز                     87

جدول 4-16 توزیع فراوانی میزان تاثیرپرسشگری بر معیارهای توانمند ساز                                 88

جدول 4-17 : توزیع فراوانی میزان تاثیرمدل رفتاری بر معیارهای توانمند ساز                              89     

جدول 4-18 : توزیع فراوانی میزان تاثیرتعهد سازمانی بر معیارهای توانمند ساز                            89

جدول4-19 : توزیع فراوانی میزان تاثیرارتباطات بر معیارهای توانمند ساز                                   90

جدول4-20: توزیع فراوانی میزان تاثیریادگیری سازمانی بر معیارهای توانمند ساز                          91