پایان نامه دیدگاه حصری بودن عیوب
الف) دیدگاه حصری بودن عیوب

نکاح از جمله قراردادهای مقدسی است که در همه جوامع بشری، به دیده احترام بداننگریسته می‎شود زیرا در پی این قرارداد، کوچکترین نهاد جامعه، یعنی خانواده پدید می‏آید و سرنوشت افراد در آن رقم می‏خورد از این رو مستحکم نگه داشتن این نهاد و جلوگیری از گسست رشته و پیوندهای آن به دلیل هر گونه عیب و بهانه‏ای ضروری می‏نماید.این دیدگاه مربوط به کسانی است که عیوب نکاح را محصور به موارد خاصی می‏دانند. این طرز تفکر، در واقع طرز تفکر غالب، در حقوق اسلامی است و شامل اکثر فقهای مذاهب اسلامی می‏شود.جمهور فقهای اهل سنت نیز معتقدند که عیوب موجب فسخ نکاح، حصری است، و تنها تعدادی از عیوب، موجب فسخ نکاح می‏گردد زیرا:

۱- هدف از ازدواج، حفظ و بقای نسل است و اگر معلوم گردد که این هدف برآوردنی نیست بقای عقد نکاح فایده‏ای ندارد، و این رشته باید از هم بگسلد.

۲- عیوب، در اخبار و روایات وارد شده و نیز در کلام صحابه، حصری دانسته شده است بنابراین توسعه آن روا نیست(طه، ۱۹۷۹ م: ۲۶۸).فقهای شیعه نیز مانند اهل سنت، از دیرباز عیوب موجب فسخ نکاح را مورد بررسی قرارداده و حصری بودن عیوب موجب فسخ نکاح را باور دارند و کمتر فقیهی به تمثیلی بودن گراییده است(حلی،۱۴۱۰ه.ق: ۱۸۶).

برخی دلایل حصری بودن عیوب را این چنین ذکر کرده‏اند:

۱- نصوص و اخبار، همگی بر آن دلالت دارد که عیوب مذکور در باب نکاح حصری است، مانند روایتی که حلبی از امام صادق نقل می‏کند،که از ایشان در مورد وضعیت نکاح مردی که بازنی ازدواج نموده وپس از آن او را اعور(چپ چشم) یافته است سوال شده است و امام فرمودند: نکاح فقط به سبب بَرص، جذام وعَفل فسخ می‏شود(کلینی،۱۴۰۸ ه.ق: ۴۶۰).

۲- بنابر اجماع فقیهان، تنها عیوب ویژه‏ای حق فسخ پدید می‏آورد و در واقع این عیوب حصری است و نه تمثیلی (سبزواری، ۱۴۱۷ ه.ق: ۱۱۷).

۳- بنابر اصل لزوم، با انعقاد نکاح، این قرارداد میان دو طرف لازم الاجرا می‏شود و دو طرف ناگزیر بدان موظف خواهند بود و باید آن را اجرا کنند و نمی‏توانند با اندک بها‏نه‏ای از اجرای مفاد قرارداد سرباز زنند و قرارداد را نادیده بگیرند. بنابراین باورمند شدن به تمثیلی بودن عیوب با اصل ناسازگار است و باید از آن پرهیز شود. بدین ترتیب تنها با وجود دلیل خاص می‏توان در غیر موارد متیقن حکم لزوم را نادیده گرفت که چنین دلیلی هم وجود ندارد(اراکی،۱۳۷۷: ۴۵۸-۴۵۷۹).