فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………2
1-2 بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………………………4
1-3 ضرورت و اهمیت پژوهش……………………………………………………………………………………………………5
1-4 پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….6
1-5 چارچوب نظری………………………………………………………………………………………………………………….6
1-6 فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………11
1-6-1 فرضیه اصلی………………………………………………………………………………………………………………….12
2-6-2 فرضیات فرعی………………………………………………………………………………………………………………12
1-7 مدل مفهومی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………13
1-8 اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….13
1-9 روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….14
1-10 جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………….14
1-11 تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………….15
1-12 روش های گردآوری داده ها…………………………………………………………………………………………….15
1-13 ابزار گردآوری داده ها……………………………………………………………………………………………………..16
1-9 قلمرو تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..16
1-9-1 قلمرو موضوعی تحقیق…………………………………………………………………………………………………..16
1-9-2 قلمرو مکانی تحقیق……………………………………………………………………………………………………….16
1-9-3 قلمرو زمانی تحقیق………………………………………………………………………………………………………..17
1-9-4 قلمرو زمانی موضوع………………………………………………………………………………………………………17
1-10 تعاریف عملیاتی برخی مفاهیم و واژه های پژوهش………………………………………………………………17
فصل دوم: ادبیات پژوهش
2-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….23
2-2 رفتار شهروند سازمانی ،فرهنگ سازمانی و آموزش ضمن خدمت…………………………………………….23
2-2-1 مفهوم رفتار شهروند سازمانی…………………………………………………………………………………………..23
2-2-2 مفهوم فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………25
2-2-3 مفهوم آموزش ضمن خدمت……………………………………………………………………………………………26
2-3 ابعاد رفتار شهروندی…………………………………………………………………………………………………………..27
2-5 عوامل تاثیر گذار بر رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………………………32
2-6 انواع رفتار شهروندی………………………………………………………………………………………………………….34
2-7 پیامدهای رفتارهای شهروندی سازمانی………………………………………………………………………………….35
2-8 عوامل و اجزاء فرهنگ سازمان…………………………………………………………………………………………….36
2-9 ویژگیهای فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………..38
2-10 انواع فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………………….40
2-11 ابعاد فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………………42
2-12 کارکردهای فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………………43
2-13 نقش و اهمیت فرهنگ سازمانی………………………………………………………………………………………….45
2-14 دلایل تأثیر رفتار شهروندی سازمانی بر اثربخشی سازمان……………………………………………………….46
2-15 تئوریهای فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………………………………53
2-16 انواع فرهنگ در نگاه هافستد……………………………………………………………………………………………..54
2-17 آموزش ضمن خدمت……………………………………………………………………………………………………….54
2-17-1 تاریخچه آموزش ضمن خدمت……………………………………………………………………………………..55
2-17-2 اهمیت و ضرورت آموزش ضمن خدمت………………………………………………………………………..55
2-17-3 انواع آموزش‌های ضمن خدمت……………………………………………………………………………………..56
2-18 رابطه آموزش ضمن خدمت،رفتار شهروند سازمانی وفرهنگ سازمانی…………………………………….56
2-19 تحقیقات پیشین……………………………………………………………………………………………………………….61
فصل سوم: روش تحقیق
1-3 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….66
2-3 روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………..66
3-3 جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………………………..67
4- تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………..67
5- 3 روش گردآوری داده ها و اطلاعات……………………………………………………………………………………..68
6- 3ابزار گردآوری داده ها…………………………………………………………………………………………………………68
7-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………70
1-7-3 آزمون میانگین یک جامعه………………………………………………………………………………………………70
8-3 روایی و پایایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………72
1-8-3 روایی پرسشنامه……………………………………………………………………………………………………………72
2-8-3 پایایی………………………………………………………………………………………………………………………….73
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….75
2 – 4توصیف داده های جمعیت شناختی…………………………………………………………………………………….75
1-2-4جنسیت………………………………………………………………………………………………………………………….75
2-2-4 سن………………………………………………………………………………………………………………………………76
3-2-4 تحصیلات…………………………………………………………………………………………………………………….77
3-4 نقش مولفه های جمعیت شناختی در پاسخ به متغیرهای تحقیق………………………………………………..78
1-3-4 بررسی نقش مولفه جنسیت در پاسخ های ارائه شده…………………………………………………………..78
2-3-4 بررسی نقش مولفه سن در پاسخ های ارائه شده…………………………………………………………………81
3-3-4 بررسی نقش مولفه تحصیلات در پاسخ های ارائه شده………………………………………………………..82
4-4 تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه‌ها……………………………………………………………………………..83
1-4-4 آزمون فرضیه فرعی اول…………………………………………………………………………………………………84
2-4-4 آزمون فرضیه فرعی دوم………………………………………………………………………………………………..85
3-4-4 آزمون فرضیه فرعی سوم……………………………………………………………………………………………….86
4-4-4 آزمون فرضیه فرعی چهارم…………………………………………………………………………………………….87
5-4-4 آزمون فرضیه فرعی پنجم………………………………………………………………………………………………88
6-4-4 آزمون فرضیه فرعی ششم………………………………………………………………………………………………90
7-4-4 آزمون فرضیه اصلی اول…………………………………………………………………………………………………91
فصل پنجم: جمع بندی، نتیجه گیری و پیشنهادات
/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%d8%b4-%d8%b6%d9%85%d9%86-%d8%ae%d8%af%d9%85%d8%aa-%d8%a8%d8%b1-%d8%b1%d9%81%d8%aa%d8%a7%d8%b1-%d8%b4%d9%87%d8%b1%d9%88/
1-5 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………….93
2-5 نتیجه گیری بر اساس فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………93
1-2-5 نتیجه فرضیه اول…………………………………………………………………………………………………………..93
2-2-5 نتیجه فرضیه دوم………………………………………………………………………………………………………….93
3-2-5 نتیجه فرضیه سوم…………………………………………………………………………………………………………94
4-2-5 نتیجه فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………………………….94
5-2-5 نتیجه فرضیه پنجم…………………………………………………………………………………………………………94
6-2-5 نتیجه فرضیه ششم………………………………………………………………………………………………………..95
7-2-5 نتیجه فرضیه اصلی………………………………………………………………………………………………………..95
3-5 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………95
1-3-5 پیشنهاد فرضیه اصلی………………………………………………………………………………………………………95
4-5 پیشنهاد برای تحقیقات آینده………………………………………………………………………………………………..96
منابع و مأخذ
منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………………..97
منابع لاتین……………………………………………………………………………………………………………………………….98
جداول
جدول1-1 تعاریف فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………21
جدول3-1- ترکیب سوالات بر اساس متغیرهای تحقیق…………………………………………………………………69
جدول 2-3: نتایج آزمون پایایی………………………………………………………………………………………………….74
جدول 1-4: وضعیت جنسی پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………..75
جدول 2-4: وضعیت سنی پاسخ دهندگان…………………………………………………………………………………..76
جدول3-4: سطح تحصیلات پاسخ دهندگان………………………………………………………………………………..77
جدول 4-4 : نتایج بررسی گروه ها…………………………………………………………………………………………….79
جدول 5-4 : نتایج آزمون t بر اساس جنسیت………………………………………………………………………………79
جدول 6-4 : نتایج آزمون ANOVA بر اساس سن……………………………………………………………………….81
جدول 7-4 : نتایج آزمون ANOVA بر اساس تحصیلات……………………………………………………………..82
جدول 8-4: نتایج آمار توصیفی مربوط به فرضیه اول……………………………………………………………………84
جدول 9-4: نتایج آزمون t مربوط به فرضیه فرعی اول………………………………………………………………….84
جدول 10-4: نتایج آمار توصیفی مربوط به فرضیه فرعی دوم…………………………………………………………85
جدول 11-4: نتایج آزمون t مربوط به فرضیه فرعی دوم………………………………………………………………..86
جدول 12-4: نتایج آمار توصیفی مربوط به فرضیه فرعی سوم…………………………………………………………86
جدول 13-4: نتایج آزمون t مربوط به فرضیه فرعی سوم……………………………………………………………….87
جدول 14-4: نتایج آمار توصیفی مربوط به فرضیه فرعی چهارم……………………………………………………..87
جدول 15-4: نتایج آزمون t مربوط به فرضیه فرعی چهارم…………………………………………………………….88
جدول 16-4: نتایج آمار توصیفی مربوط به فرضیه فرعی پنجم………………………………………………………..89
جدول 17-4: نتایج آزمون t مربوط به فرضیه فرعی پنجم………………………………………………………………89
جدول 18-4: نتایج آمار توصیفی مربوط به فرضیه فرعی ششم……………………………………………………….90
جدول 19-4: نتایج آزمون t مربوط به فرضیه فرعی ششم……………………………………………………………..90
جدول 20-4: نتایج آمار توصیفی مربوط به فرضیه اصلی…………………………………………………………..91
جدول 21-4: نتایج آزمون t مربوط به فرضیه اصلی………………………………………………………………….91
شکل 1-1- مدل مفهومی تحقیق…………………………………………………………………………………………….13
چکیده
در پژوهش حاضر تلاش شد تأثیر آموزش ضمن خدمت بررفتارشهروندی سازمانی و فرهنگ سازمانی کارکنان اداره سرپرستی بانک صادرات مرکز تهران بررسی شود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و با روش علّی انجام شد . جامعه مورد مطالعه در این پژوهش را کارکنان اداره سرپرستی بانک صادرات مرکز تهران بر میگرفت که تعداد کارکنان 1256 بود . برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که به همه کارکنان پرسش نامه پخش شد که تعداد 1256 پرسشنامه جمع اوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پایایی و روایی پرسشنامه با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرانباخ و نظر اساتید و محققان رشته مدیریت مورد تایید قرار گرفت . برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t (آزمون میانگین یک جامعه) استفاده شد . تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که آموزش ضمن خدمت تاثیر مثبتی بر رهبری سازمانی، ویژگی های قالب ، مدیریت کارکنان ، انسجام سازمانی ، تاکیدهای استراتژیک و معیارهای موفقیت در اداره سرپرستی بانک صادرات مرکز تهران داشت.
واژگان کلیدی:فرهنگ سازمانی، آموزش ضمن خدمت،رفتار سازمانی
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1-مقدمه
جهان کنونی جهانی است پر از تغییر شتابان ، دگرگونی های بسیاری در ارکان جامعه صورت گرفته و پیشرفتهای سریع علوم و تکنولوژی انسانی را با وضعیتی روبرو ساخته که کمتر شباهتی با گذشته دارد یکی از علومی که تحولات بسیار داشته ،علم مدیریت است که پا به عرصه نوینی از حیات خود گذاشته ودر پاسخ به چالشهای محیطی روش های تازه را جستجو میکند.
فرهنگ، در گستردهترین معنی به فرآورده های پیچیده و پیشرفته بشری مانند هنر، فلسفه، دانش و تکنولوژی اشاره دارد و در علوم اجتماعی به نظامی از معانی مشترک که به‌گونهای آشکار و جمعی، توسط یک گروه معین در یک زمان مشخص پذیرفته شده و بر پایه این نظام، معانی، کنش و رفتار گروه انجام می‌گیرد، اطلاق می شودسازمان نیز عبارت است از جمعی از افراد که برای تحقق اهداف معیّن باهم همکاری می کنند( طوسی، 1372، ص3).
فرهنگ الگویی از مفروضات مشترک است که گروه را فرا می گیرد، به طوری که مشکلات انطباق پذیری خارجی و هماهنگی داخلی گروه را حل می کند، و به سبب عملکرد وتأثیر مثبتش معتبر دانسته می شود واز این جهت به مثابه روش صحیح ادراک، تفکر واحساس در خصوص آن مشکلات گروه، به اعضای جدید آموزش و یاد داده می شود(شاین،1383،ص 3).
جوامع به عنوان مجموعه های انسانی دارای فرهنگ هایی می باشندکه راهنمای عمل گروهی آن ها می باشد یکی از این مجموعه های انسانی ، سازمان محل اجتماع مردمی که با هم طبقه می باشد که به طور خلاصه این چنین تعریف می شود:
یک سازماندهی هماهنگ و مصوب کار می کنند تا هد ف های سازمانی را تحقق بخشند (افجه،1380، ص 16).
سازمان ها ترتیبات اجتماعی برای کنترل عملیات رسیدن به هدف های جمعی و محل خلق مدیریت های آگاهانه و ترتیبات لازم برای تحقق بخشیدن هدف ها به وسیله ابزار های جمعی می باشند. لذا می توان فرهنگ سازمانی که به عنوان رفتار های غالب در سازمان شناخته می شود را به این گونه تعریف کرد مجموعه ای از ارزش کلیدی باورهای راهنما، وتفاوت هایی می داند که در اعضای یک سازمان مشترک است(عسگریان،1388،ص102).
فرهنگ سازمانی عبارت است از باورهای مشترک در یک سازمان. هرچه باورهای مشترک عمیق تر و بیشتر باشند، فرهنگ قوی تر است و هرچه باورها متفاوت ووجه اشتراک آنها کمتر باشد فرهنگ سازمان ضعیف ترخواهد بود(فیزی،1372. ،ص 8)
مرور نوشته های صاحب نظران مدیریت مبین این واقعیت است که فرهنگ سازمانی، رفتار کارکنان را در سازمان شکل می دهد . باتوجه به این که فرهنگ سازمانی، تأثیری به سزا بر رفتار مدیران و کارکنان در تمام سطوح سازمان دارد، آنها با قدرت می توانند توانایی یک شرکت را در تغییر جهت گیری استراتژیک آن، تحت تأثیر قرار دهند.با توجه به اینکه سازمان مدیریت یک سازمان انسان محور است، فرهنگ سازمانی نقش به سزایی در میزان موفقیت این سازمان خواهد داشت . برای تقویت و ارتقای فرهنگ سازمانی موجود ابتدا می بایست فرهنگ حاکم را مورد بررسی و شناخت قرار داد تا ازاین طریق نقاط قابل بهبود فرهنگی شناسایی شده و زمینه ارتقای فرهنگی فراهم آید
1-2-بیان مسئله
امروزه سازمان ها در رابطه با توانمند سازی کارکنان با چنین چالشی مواجه هستند که چگونه کارکنان خود را توانمند ساخته وآنها را در برخورد با پدیده های همچون بحران،تعارض، ارضای نیازهای فردی و حفظ انسجام وتقویت آرمان مشترک آماده سازند . کارکنانی که توانایی حل مسائل ضروری وسازمانی را نداشته باشند ،تمام فرصت های پیشرفت وترقی خود وسازمان خود را از دست می دهند . آنچه مسلم است به منظور غلبه ومواجهه با این وضعیت وشرایط نامطمئن وپیچیده وپویا تنها راهی که پیش روی مدیران قراردارد،توانمند سازی سازمان وکارکنان از طریق کسب دانش ومهارتی است که به سرعت کهنه ومنسوخ می شود(جزایری،1384،ص22).
موفقیت چشمگیر دهه های اخیر سازمان هایی باحداقل امکانات مادی از یک سو و شکست سازمان هایی بابهترین توانایی های مادی از سوی دیگر بیانگر نقش قابل توجه عوامل غیر مادی و معنوی در بالندگی سازمانها می باشد(خلیلی شجاعی،مشبکی،1389،ص38).
دراین پژوهش از کارمندان بعنوان شهروند سازمانی انتظار می رود بیش از الزامات نقش خود وفراتر از وظایف رسمی ، درخدمت اهداف سازمان فعالیت کند. به عبارت دیگر ساختار رفتار شهروندی سازمانی به دنبال شناسایی، اداره وارزیابی رفتارهای فرانقش کارکنانی است که در سازمان فعالیت می کنند ودر اثر این رفتارهای آنان اثر بخشی سازمانی بهبود می یابد(بینستوک وهمکاران ،2003،ص).
موفقیت سازمان ها امروزه بستگی زیادی به عملکرد کارکنانی دارد که فراتر از نقش و وظایف خود عمل می کنند. به این تلا شهای فراتر از نقش و انتظار در ادبیات سازمان و مدیریت، رفتارهای فرانقشی یا رفتار شهروندی سازمانی اطلاق می شود(دیپالو،موران،2001،ص428).
هدف از آموزش ضمن خدمت، ایجاد توانایی بیشتر تولید، افزایش کارایی در شغل کنونی و کسب شرایط بهتر برای دست یافتن به مقامات بالاتر می‌تواند باشد. در این مقاله با توجه به نقش و جایگاه مهم فرهنگ سازمانی در کنترل و هدایت سازمان،و ضرورت آشنایی مدیران و کارکنان طرح و برنامه و بودجه با این موضوع به بررسی فرهنگ سازمانی خواهیم پرداخت و به طور ضمنی درصدد پاسخ به سؤال ذیل بر خواهیم آمد.
((آیا آموزش ضمن خدمت بر رفتار شهروندی سازمانی اداره سرپرستی بانک صادرات مرکز تهران با توجه به فرهنگ تأثیر دارد ؟))
