پایان نامه بررسی و تحلیل قصه‌های محلی استان کهگیلویه و بویراحمد

 

عنوان

 

صفحه  

 

  فصل اول : کلیات پژوهش

 

  1-1مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .

 

2 1-2- بیان مساله. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

2 1-3- هدف پژوهش. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .  . . . . . . . . . .. . . . . . . . . … .  . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . .

 

3 1-4- سؤالات پژوهش. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

4 1-5- ضرورت پژوهش . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

4 1-6- تعریف مفاهیم . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

 

6 فصل دوم : ادبیات پژوهش

 

  بخش اول: تبیین رویکرد تفکر انتقادی (معنا ، مبانی و …). . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . 2-1- مقدمه. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .

 

10

 

10 2-1-2- معنا و مفهوم تفکر انتقادی. . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . .

10    2-1-2-1- مرز تفکر انتقادی و شبه تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . .

 

14    2-1-2-2-تفکر انتقادی به عنوان یک محصول یا فرایند. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . .

 

15    2-1-2-3- تلاش برای یافتن یک تعریف جامع . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . .. . . . . . . . .

 

18    2-1-2-4- تفاوت رویکردتفکر انتقادی با انواع دیگر رویکردهای تفکر. . . . . . . .. . . . . . . . .

 

19 2-1-3- مبانی تفکر انتقادی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . .

 

25    2-1-3-1- مبانی فلسفی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . … . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . .. . .  . . . ..

 

25      2-1-3-1-1- اندیشه های دورۀ کلاسیک. . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . .

 

25      2-1-3-1-2- اندیشه های دورۀ رنسانس. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

27      2-1-3-1-3- عصر روشن گری . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . .. . . . .. . .. .. . . . . . . . . .. . . . .  .

 

31      2-1-3-1-4- اندیشه ها ی  معاصر. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  .. . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . .

 

34 ·     جان دیوئی، پدر تفکر انتقادی مدرن. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..  . . . . . . . . . . .

 

·     رابرت انیس و تفکر مسئولانه . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . .

·     نظریه پردازان انتقادی(مکتب فرانکفورت) . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . .

·     لیپمن و کاربری تفکر انتقادی در آموزش فلسفه به کودکان. . . . . . . . . . . . . . . . . ..

–  مبانی فلسفی برنامه فلسفه برای کودکان. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . .  . . . . . . .. . . .

   1- مبانی هستی شناختی . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . .

   2- مبانی انسان شناختی . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . .

   3- مبانی معرفت شناختی . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . .

   4- مبانی ارزش شناختی . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . .

       2-1-3-2- مبانی روانشناختی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .  . . . .

       2-1-3-2-1- دیدگاه شناختی ژان پیاژه. . . .. . . . . . . . . . ……. . .  . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .  .

       2-1-3-2-2- دیدگاه ویگوتسکی. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .  . .  . . . . . .  . . . .

2-1-4- مؤلفه ها، ویژگی ها و رویکردها.. . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .  . .  . . . . .

   2-1-4-1- مؤلفه های تفکر انتقادی. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . .  . .  . . . . .

   2-1-4-2- ضرورت توجه به هر دو مؤلفۀ تفکر انتقادی.. . . . . . . . . .. . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .. .

 2-1-4-3- مهارت ها و تمایلات در تفکر انتقادی.. . . . . . . .  . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . .  .. . . .

  2-1-4-4- رویکردهای تفکر انتقادی.. . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . .

    2-1-4-4-1- تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت عام. .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

   2-1-4-4-2- تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت در حوزۀ خاص. .  . . . . . . . . . . . .. . . . . .

2-1-5- آموزش مبتنی بر تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . .. . . .  . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .

    2-1-5-1- تفکر انتقادی در آموزش و پرورش. . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . .. . . . . . . . .

  2-1-5-2- چرا فقدان تفکر انتقادی؟. . . . . . . . . . . . . . . .  .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

  2-1-5-3-پرورش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . .. . . . . . .

     2-1-5-3-1- پرورش مهارت های تفکر انتقادی. . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .

     2-1-5-3-2- آموزش مبتنی بر دیالوگ. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .

     2-1-5-3-3- بهره گیری از فنون طرح پرسش. . . . . . . . .. . . . . .  . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .

     2-1-5-3-4- یادگیری مبتنی بر همیاری. . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

     2-1-5-3-5- یادگیری بر مبنای حل مسأله. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

     2-1-5-3-6- آموزش بر مبنای مورد کاوی. . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

     2-1-5-3-7- آموزش راهبردهای فراشناختی. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. .

     2-1-5-3-8- پرورش تمایلات تفکر انتقادی. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. .

       2-1-5-3-8-1- موانع تفکر انتقادی. . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .. .

       2-1-5-3-8-2- باورهای معرفتی در تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

     2-1-5-3-9- مؤلفه های کلاس درس مبتنی بر تفکر انتقادی. . . . . .. . . . . . . . . . . . .

2-1-6- سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . .. . . . . . . .  .

    2-1-6-1- شیوه های سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

  2-1-6-2- ابزارهای سنتی سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .

  2-1-6-3- مسایل و مشکلات سنجش تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .

 

بخش دوم : تعقل و تفکر در قرآن و روایات

34

 

35

37

44

50

51

52

54

55

56

58

60

65

65

67

69

73

73

 

76

80

80

81

84

86

88

90

91

93

94

95

96

97

102

103

108

109

1114

124 2-2-1- مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………… . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

128 2-2-2-اهمیت تفکر نقادانه در قرآن و روایات. . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . .

 

128 2-2-3- مفهوم تفکّر در لغت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .  . . . . . .

 

2-2-4-مفهوم تفکّر در قرآن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .  . . .

2-2-5- رابطه مفهوم قرآنی « تفکّر» با « تعقّل» و مراتب آنها. . . . . . . . . . . . . . . . .

2-2-6-تفکر انتقادی در تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

    2-2-6-1-مراحل تفکر و تعقل انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

      2-2-6-1-1-مرحله اول : سمع و نظر نقادانه. . . . . . . . . . . . . . …….. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

      2-2-6-1-2-مرحله دوم : ارزیابی مشاهدات و شنیده ها . . .  . . . ……………. . . . . . . . . . .

      2-2-6-1-3-مرحله سوم : عبرت و تذکر. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …………. . . . . . . .. . . . . . .

      2-2-6-1-4- مرحله چهارم : برداشت آیه گونه از حقایق عالم. . . .. . . . . …………….. . .

      2-2-6-1-5- مرحله پنجم:تعقل انتقادی:شکل گیری نظام معیارتوحیدی.. .. ……………….

   2-2-6-2- موانع تفکر و تعقل انتقادی در تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

بخش سوم : تبیین و تطبیق تحلیلی اهداف و مبانی

129

 

130

131

134

134

134

140

142

144

147

151 مقدمه. . . . . . . . . . . . …………… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

154 2-3-1- بررسی تطبیقی اهداف. . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .

 

155    2-3-1-1-  اهداف رویکرد تفکر انتقادی و آموزش فلسفه برای کودکان. . . . . . . . . . . . .

 

   2-3-1-2- اهداف نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی. . . . . . . .. . . . .. . . . . . . .. .. . . . . . . .

   2-3-1-3-  تحلیل تطبیقی اهداف دو رویکرد. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2-3-2- بررسی تطبیقی مبانی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . … . . . . . . . . . . 

    2-3-2-1-  مبانی هستی شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . .

      2-3-2-1-1-جهان شناسی در رویکرد تفکر انتقادی. . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . .

      2-3-2-1-2- جهان شناسی در رویکرد تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

      2-3-2-1-3- مقایسه جهان شناسی در هر دو دیدگاه. . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .

   2-3-2-2-  مبانی انسان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

     2-3-2-2-1- انسان شناسی در رویکرد تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .. . .. . . . . . . .

    2-3-2-2-2- انسان شناسی در رویکرد تعلیم و تربیت اسلامی. . . . . . . . . . . . . .. . .. . . . . . .

    2-3-2-2-3- مقایسه انسان شناسی در هر دو دیدگاه. . . . . . . . .  . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . .

155

 

158

161

163

163

163

165

170

172

172

174

191 بخش چهارم : پیشینه پژوهش

  2-4-1- تحقیقات انجام شده در ایران. . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .  

 

194 2-4-2- تحقیقات انجام شده در خارج از ایران. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . .  . . . . . . . . . . . . .

 

204 2-4-3- تمایز تحقیق پیش رو از تحقیقات انجام شده . . . . . . . . .. . . . . . .  . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

207

 

  فصل سوم : روش پژوهش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

209 مقدمه  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . .

 

210 3-1- روش پژوهش . … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

210 3-2- روش اجرای پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .

 

210 3-3- جامعه و نمونه پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

211 3-4- طرح پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .  . . . . . . . . . .. . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و نمودار مفهومی یافته ها  . . .

 

مقدمه   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  …………. . . . . . . . .. . . . .

نمودار مفهومی تفکر انتقادی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

211

 

213

214

216 نمودار مفهومی تطبیق اهداف.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . .

216 نمودار تطبیق مبانی هستی شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

217 نمودار تطبیق مبانی انسان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

 

218

 

نمودار مفهومی تفکر انتقادی در تربیت قرآن و روایات. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

209

فصل پنجم : نتیجه گیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

219

 

220 5-1- مقدمه. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .

222 5-2- پاسخ به سؤالات اول. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . .

 

222 5-3- پاسخ به سؤال دوم و سوم پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

   5-3-1- تحلیل تطبیقی اهداف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . .

   5-3-2- تحلیل تطبیقی مبانی   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . …. . . . . . .

      5-3-2-1- مبانی جهان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . .

      5-3-2-2- مبانی انسان شناسی. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . .

5-4- پاسخ به سؤال چهارم پژوهش. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

223

 

223

225

225

227

229 5-5- محدودیت های پژوهش . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

239 5-6- پیشنهاد ها  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

240 منابع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

 

241

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

کلیات پژوهش

 

 

 

1-1- مقدمه

   در این فصل به مباحث کلان پژوهش و چارچوب کلی آن از قبیل بیان مسأله و هدف و سؤالات کلی و جزیی پژوهش و تبیین مفاهیم کلیدی پژوهش می پردازیم. 

   هر نظام تربیتی اهدافی را پیشاپیش خود تصور کرده و برنامه هایی را برای تحقق آن اهداف متناسب با اقتضائات زمانه و التزامات فرهنگی و اجتماعی خود  طراحی می کند. عصر کنونی دارای ویژگی های منحصر به فردی است، عصر کنونی عصر انفجار اطلاعات و هجمه ی داده هاست، عصر حکومت رسانه ها بر افکار عمومی است، عصر سرعت گرفتن پیشرفت های علمی است، عصر پیچیدگی تحولات اجتماعی می باشد، عصر ظهور مکاتب مختلف فکری است. در این عصر لازم می نماید به تربیت نسلی با ویژگی های مطلوب بپردازیم؛ نسلی که دارای قدرت تحلیل و نقد ورودی های ذهنی و حسی باشد، دارای مهارت فلسفیدن و قصاوت صحیح باشد، یادگیرنده مادام العمر باشد، و بیش از آنکه بخواهد صرفا بداند؛ فکر کند و تولید کننده علم باشد. برای رسیدن به این منظور چاره ای جز تقویت مهارت  تفکر نقادانه و سنجشگرانه البته با توجه به اقتضائات محیطی و اجتماعی و فرهنگی نداریم. برای بومی سازی این روش ضمن تبیین دقیق این رویکرد آموزشی، شناسایی ناهمخوانی های موجود در این روش با مبانی تعلیم و تربیت اسلامی از ملزومات کار است.

1-2- بیان مسأله

   پرورش تفکر از جمله وظایف هر نظام تربیتی بوده و پرداختن به آن، نیازمند طراحی و به کارگیری الگوهای پرورش مهارت های تفکر و تقویت قوه استدلال و نقد در متربیان است. آن چه امروزه محل توجه متخصصان یادگیری علی الخصوص در زمینه مفاهیم فلسفی و سؤالات بنیادی می باشد آن است که همه انسانها فطرتا دارای خصوصیت اندیشیدن و تفکرند و اندیشه و تفکر بیش از هر چیز نیازمند کسب مهارت اندیشیدن است. دانش آموزان همانطور که به فراگیری خواندن و نوشتن می پردازند، لازم است، نحوه استدلال و داوری صحیح و نقد مشاهدات و اطلاعات پیرامونی شان را علی الخصوص در حوزه مسایل اساسی زندگی، بیاموزند و در مرتبه ای بالاتر شیوه فکر کردن خود را ارزیابی نمایند. با توجه به گسترش روز افزون آموزش تفکر انتقادی در دنیا و ورود این مبحث در قالب واحدهای درسی در برخی دانشگاه ها و در قالب برنامه درسی « آموزش فلسفه برای کودکان » در برخی مراکز آموزشی، توجه به برخی نکات حایز اهمیت است. تکوین الگوی امروزی آموزش بر مبنای روش تفکر انتقادی در فرهنگ غرب، خواه ناخواه آن را با الزامات فرهنگی و اجتماعی و سیاسی خاصی همراه کرده است. واضح است که هر نظام آموزشی ساختاریافته بر مبنای مبانی فلسفی و انسان شناسانه برخاسته از درون مایه فرهنگی و با توجه به مؤلفه های اجتماعی خاص خود شکل می گیرد. بنابراین بدون شناخت و تحلیل پیش فرض ها و مبانی فلسفی این رویکرد آموزشی و نیز بدون لحاظ نمودن مبانی فلسفی تعلیم و تربیت اسلامی برخاسته از متون وحیانی و کلام بزرگان دین و متفکران در این عرصه و بدون ملاحظه ی مؤلفه های فرهنگی و اجتماعی جامعه امروزی ایران اسلامی و اسناد بالادستی مدون شده در سالهای اخیر مانند فلسفه سند ملی آموزش پرورش جمهوری اسلامی، نمی توان این الگو را به طور محض در نظام آموزش و تربیتی ایران اسلامی به کار گرفت و در انتظار نتایج مطلوب بود. در این پژوهش محقق در پی پاسخ دادن به این پرسش است که : اصول و مبانی فلسفی، روشی و محتوایی رویکرد تفکر انتقادی در عرصه تعلیم و تربیت چیست و حوزه های اشتراک و افتراق مبانی فلسفی رویکرد آموزش تفکر انتقادی با آموزه های تربیت اسلامی چه می باشد؟

1-3- هدف پژوهش

   بنابر آن چه در بیان مسأله گفته شد، در این تحقیق اهداف پژوهشی چندگانه ای به شرح ذیل دنبال خواهد شد.

هدف کلی پژوهش :  تبیین رویکرد تفکر انتقادی در عرصه تعلیم و تربیت و تحلیل تطبیقی مبانی آن   

                         بر مبنای آموزه های تربیت اسلامی

اهداف جزیی پژوهش حاضر عبارتند از :

1- بررسی اهداف و مبانی فلسفی رویکرد آموزش تفکر انتقادی در عرصه تعلیم وتربیت

          2- بررسی اهداف و مبانی فلسفی رویکرد تربیت اسلامی

          3- تحلیل تطبیقی اهداف و مبانی فلسفی رویکرد تفکر انتقادی و تربیت اسلامی

          4- تبیین مفهوم تفکر انتقادی در منابع اسلامی

     1-4- سؤال های پژوهش

   برخاسته از اهداف پژوهش و برای دستیابی به اهداف مذکور سؤال های اصلی پژوهش حاضر عبارتند از :

     1- رویکرد تفکر انتقادی در عرصه تعلیم و تربیت چه می باشد و از تحلیل تطبیقی مبانی آن   

          بر مبنای آموزه های تربیت اسلامی چه نتایجی حاصل می شود؟

سؤالات جزیی پژوهش حاضر بر مبنای اهداف پژوهش عبارتند از :

• اهداف و اصول و مبانی فلسفی رویکرد تفکر انتقادی در عرصه تعلیم و تربیت چه می باشد ؟
• اهداف و اصول و مبانی فلسفی رویکرد تربیت اسلامی چه می باشد؟
• حوزه های اشتراک و افتراق رویکرد آموزش تفکر انتقادی با آموزه های تربیت اسلامی در حیطه مبانی و اهداف کدامند و چه نتایجی از ارزیابی رویکرد تفکرانتقادی بر مبنای آموزه های تربیت اسلامی حاصل می گردد؟
• تبیین مفهوم تفکر انتقادی در منابع اسلامی به چه صورت است؟

1-5- ضرورت پژوهش

  به نظر می رسد آنچه پرورش تفکر انتقادی را در مدارس ضروری می سازد، نداشتن الگوی تفکر صحیح برخاسته از مبانی فلسفی تعلیم و تربیت اسلامی و فقدان نگاه کلی صحیح متربیان به عالم و خود انسانی و غایت زندگی و سایر پرسشهای اساسی  از طرفی و از سوی دیگر عدم توانایی متربیان در مواجهه با گوناگونی مسایل پیش آمده در موقعیت های زندگی هر فرد است. اما برای این آماده سازی آنها چه می توان کرد ؟ آیا می توان در فرایند تربیت، موقعیت های واقعی زندگی را ایجاد نمود و راه حل های هر یک را بیان نمود ؟ آیا می توان لحظه لحظه زندگی متربیان را پیش بینی کرده و برای هرکدام راه حل های صحیح ار ارائه نمود ؟ آیا می توان اقتضائات جامعه آینده را به طور کامل پیش بینی کرده و برای آن دستورالعمل های کارآمدی عرضه کرد ؟ تغییر و تحول های مستمر اجتماعی امروزی و چالشها بر سر سؤالات اساسی و تفاوت های فردی متربیان، مانع از ارائه راه حل های واحد و کلیشه ای در پاسخگویی به مسایل

عنوان

چکیده

 

چکیده…………………………………… 1

فصل اول………………………………. 2

کلیات تحقیق………………………….. 2

1-1 مقدمه……………………………… 3

1-2 بیان مسئله………………………. 3

1-3 اهداف تحقیق……………………. 5

1-4 سولات تحقیق……………………. 6

1-5-فرضیه های تحقیق……………… 7

1-6 تعیین جامعه آماری وحجم نمونه…………………………………………… 7

1-7 دوره های مالی مورد آزمون…. 8

1-8 متغیرهای پژوهش……………… 8

1-8-1 متغیرهای وابسته…………… 8

1-8-1-1 کیوتوبین………………….. 8

1-8-1-2ریسک بازار (بتا)………… 9

1-8-2 متغیرهای مستقل……………. 9

1-8-2-2 دقت پیش بینی سود…….. 9

1-8-3 متغیر کنترلی………………… 9

1-8-3-1 اندازه شرکت……………. 10

1-8-3-2 بدهی……………………… 10

1-9 روش پژوهش…………………. 10

1-10 کاربردهای تحقیق………….. 10

1-11 تعریف واژهها و اصطلاحات 11

ریسک شرکت: ریسک عبارت است از احتمال تغییر در مزایا و منافع پیش‌بینی شده برای یک تصمیم، یک واقعه و یا یک حالت در آینده……… 11

1-12 ساختار کلی پژوهش……….. 11

1-13 خلاصه فصل:……………….. 11

فصل دوم…………………………….. 12

مبانی نظری و پیشینه پژوهش….. 12

2-1 مقدمه……………………………. 13

2-2 روش های پیش بینی سود…….. 13

2-2-1 مدل باکس- جنکینز……….. 14

2-2-1-1 مراحل عملی روش باکس- جنکینز………………………………… 15

2-2-2 مدل گامزدن تصادفی……… 15

2-3 هدف از پیشبینی سود و گزارش آن………………………………………. 16

2-4 کیفیت پیش بینی سود………… 17

2-4-1 اثر انتشار پیشبینی سود…. 17

2-4-2 اثر تکرار پیشبینی سود….. 18

2-4-3 دقت پیشبینی سود…………. 19

2-4-4 اثر نوع پیشبینی (سالانه یا فصلی)………………………………… 19

2-4-5اثر افق پیش بینی (بلند مدت یا کوتاه مدت)…………………………… 20

2-5 ماهیت ریسک…………………. 21

2-5-1 ریسک چیست؟……………. 21

2-5-2 انواع ریسک……………….. 21

نمودار (2-1) انواع ریسک……. 22

2-6 پیشینه تحقیق………………….. 23

2-6-1 پیشینه خارجی…………….. 23

2-6-2 تحقیقات انجام شده در داخل ایران…………………………………… 28

2-7 خلاصه فصل:………………….. 31

فصل سوم…………………………….. 32

روششناسی تحقیق…………………. 32

3-1 مقدمه……………………………. 33

3-2  روش تحقیق………………….. 33

3-3 تعیین جامعه آماری وحجم نمونه…………………………………………. 34

3-4  دوره های مالی مورد آزمون. 35

3-5 تبیین مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر ها……………………….. 35

نمودار (4-1) مدل مفهومی تحقیق… 35

3-6  متغیر وابسته…………………. 36

متغیر وابسته…………………………. 36

3-6-1-2-2 ریسک غیر سیستماتیک یا ریسک خاص شرکت:……………. 36

3-7 متغیرهای مستقل:……………… 37

3-7-1 تعداد پیشبینی سود………… 37

3-7-2 انتشار دقیق پیشبینی سود.. 37

3-8 متغیر کنترلی…………………… 38

3-8-1 اندازه شرکت……………….. 38

اندازه شرکت به وسیله لگاریتم ارزش بازار سرمایه شرکت در انتهای سال مالی……………………………………. 38

3-9 روش های جمعآوری و منابع داده های تحقیق……………………… 38

3-10 روش تجزیه وتحلیل داده ها 39

3-10-1 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی……………….. 40

مراحل آزمون………………………… 42

3-11 خلاصه فصل:……………….. 45

تجزیه و تحلیل داده‌ها……………. 46

مقدمه‏4-1……………………………… 47

4-2 آمار توصیفی………………….. 47

جدول شماره 4-1 شاخصهای توصیف کننده متغیرهای تحقیق………………… 48

4-3 تجزیه و تحلیل داده ها……….. 48

4-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها……………………………….. 49

جدول(4-2) نتایج آزمون کلموگروف  -اسمیرنوف برای متغیرهای وابسته تحقیق…………………………………….. 49

4-5 خلاصه تجزیه وتحلیلها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می‌شود………………………………… 50

4-5-1 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول:………………….. 50

4-5-1-1 فرضیه فرعی اول: دقت پیشبینی سود بر ارزش شرکت شرکت تاثیر دارد……………………………… 50

جدول (4-3): ضریب همبستگی، و آزمون دوربین- واتسون بین متغیر دقت پیش بینی و ارزش شرکت…………… 50

4-5-1-1-1 بررسی وجود رابطه خطی بین متغیرهای مورد آزمون:.. 50

جدول(4-4) تحلیل واریانس رگرسیون برای فرضیه فرعی اول……………… 50

4-5-1-1-2 بررسی نرمال بودن خطاها :………………………………….. 52

4-5-1-1-3 بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل و کنترلی:………. 52

جدول (4-5) جدول بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل و کنترلی…….. 52

4-5-1-1-4 برآورد رابطه خطی بین متغیر دقت پیشبینی سود و ارزش شرکت (کیوی توبین)……………….. 53

جدول (4-6) نتایج ضرایب آزمون فرضیه فرعی اول  از اصلی اول….. 53

4-5-1-2تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی دوم از فرضیه اصلی اول:……………………………………. 54

4-5-1-1-1 فرضیه فرعی دوم: تعداد پیش بینی سود شرکت بر ارزش شرکت تاثیر دارد…………………….. 54

جدول (4-7): ضریب همبستگی، و آزمون دوربین- واتسون بین متغیر تعداد پیشبینی سود و ارزش شرکت.. 54

4-5-1-1-2 بررسی وجود رابطه خطی بین متغیرهای مورد آزمون:.. 55

جدول(4-8) تحلیل واریانس رگرسیون برای فرضیه فرعی دوم  از اصلی اول…………………………………………….. 55

4-5-1-1-3 بررسی نرمال بودن خطاها:………………………………… 55

4-5-1-1-4 بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل:…………………… 56

جدول (4-9) آزمون تشخیص هم خطی…………………………………………….. 56

4-5-1-1-5 برآورد رابطه خطی بین متغیر تعداد پیشبینی سود و ارزش شرکت (کیویتوبین)…………………. 56

جدول (4-10) ضرایب مدل رگرسیون چندگانه…………………………………… 56

4-5-2 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم:………………….. 57

4-5-2-1 فرضیه فرعی اول: دقت پیشبینی سود بر ریسک بتا شرکت تاثیر دارد……………………………… 57

جدول (4-11) : ضریب همبستگی، و آزمون دوربین- واتسون بین متغیر دقت پیش بینی سود  و ریسک بتا…………. 57

4-5-2-1-1 بررسی وجود رابطه خطی بین متغیرهای مورد آزمون:.. 58

جدول(4-12) تحلیل واریانس رگرسیون برای فرعی اول از اصلی دوم………………………………………… 58

4-5-2-1-2 بررسی نرمال بودن خطاها:………………………………… 58

4-5-2-1-3 بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل:…………………… 59

جدول ( 4-13 ) بررسی هم خطی بین متغیرهای فرضیه فرعی اول از اصلی دوم………………………………………… 59

4-5-2-1-4 برآورد رابطه خطی بین متغیر دقت پیش بینی و ریسک شرکت (بتا)……………………………………. 59

جدول (4-14) نتایج ضرایب آزمون فرضیه فرعی اول از اصلی دوم…… 59

4-5-2 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم:………………….. 60

4-5-2-2 فرضیه فرعی دوم: تعداد پیشبینی سود بر ریسک شرکت (بتا) تاثیر دارد……………………………… 60

جدول (4-15) ضریب همبستگی، و آزمون دوربین- واتسون بین متغیر تعداد پیش بینی سود و ریسک شرکت (بتا)……………………………………….. 60

4-5-2-2-1 بررسی وجود رابطه خطی بین متغیرهای مورد آزمون:.. 60

جدول(4-16) تحلیل واریانس رگرسیون برای فرضیه فرعی دوم از اصلی دوم……………………………….. 60

4-5-2-2-2 بررسی نرمال بودن خطاها:………………………………… 61

4-5-2-2-3 بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل:…………………… 61

جدول (4-17) بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل………………………. 61

4-5-2-2-4 برآورد رابطه خطی بین متغیر تعداد پیشبینی سود و ریسک شرکت (بتا)…………………………… 62

جدول (4-18) ضرایب رگرسیون مدل فرضیه……………………………………. 62

4-5-2 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم :…………………. 62

4-5-2-3 فرضیه فرعی سوم از اصلی دوم: تعداد پیشبینی سود بر ریسک غیر سیستماتیک شرکت تاثیر دارد……………………………………. 62

جدول (4-19) : ضریب همبستگی، و آزمون دوربین- واتسون بین متغیر تعداد پیشبینی و ریسک غبر سیستماتیک……………………………… 62

4-5-2-3-1 بررسی وجود رابطه خطی بین متغیرهای مورد آزمون:.. 63

جدول(4-20) تحلیل واریانس رگرسیون برای فرضیه فرعی سوم از اصلی دوم……………………………….. 63

4-5-2-3-2 بررسی نرمال بودن خطاها:………………………………… 64

4-5-2-3-3 بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل:…………………… 64

جدول (4-21) بررسی هم خطی بین متغیرهای فرضیه فرعی سوم  از اصلی دوم……………………………….. 64

4-5-2-3-4 برآورد رابطه خطی بین متغیرتعداد پیش بینی سود شرکت و ریسک غیر سیستماتیک…………… 65

جدول (4-22) نتایج ضرایب آزمون فرضیه فرعی سوم از اصلی دوم….. 65

4-5- 2تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم :…………………. 65

4-5-2-4 فرضیه فرعی چهارم: دقت کیفیت پیشبینی سود شرکت بر ریسک شرکت تاثیر دارد…………………….. 65

جدول (4-23) : ضریب همبستگی، و آزمون دوربین- واتسون بین متغیر دقت پیش بینی سود  و ریسک غیر سیستماتیک……………………………… 66

4-5-2-4-1بررسی وجود رابطه خطی بین متغیرهای مورد آزمون:.. 66

جدول(4-24) تحلیل واریانس رگرسیون برای فرضیه فرعی چهارم از اصلی دوم……………………………. 66

4-5-2-4-2 بررسی نرمال بودن خطاها:………………………………… 67

4-5-2-4-3 بررسی هم خطی بین متغیرهای مستقل:…………………… 67

جدول (4-25) بررسی هم خطی بین متغیرهای فرضیه فرعی چهارم از اصلی دوم……………………………….. 67

4-5-2-4-4 برآورد رابطه خطی بین متغیر دقت پیش بینی سود و ریسک غیر سیستماتیک شرکت……………. 68

جدول (4-26) نتایج ضرایب آزمون فرضیه فرعی چهارم از اصلی دوم.. 68

فصل پنجم……………………………. 70

5-1 مقدمه…………………………… 71

5-2 ارزیابی و تفسیر نتایج آزمون فرضیه ها……………………………… 71

5-2-1 نتایج فرضیه اصلی اول….. 71

5-2-1-1 فرضیه فرعی اول: دقت پیشبینی سود شرکت بر ارزش شرکت تاثیر دارد……………………………… 72

5-2-1-2 فرضیه فرعی دوم: تعداد پیشبینی سود بر ارزش شرکت تاثیر دارد……………………………………. 72

5-2-2 نتایج فرضیه اصلی دوم….. 72

5-2-2-1 فرضیه فرعی اول: دقت پیش بینی سود شرکت بر ریسک بتا تاثیر دارد……………………………… 72

5-2-2-2 فرضیه فرعی دوم: تعداد پیشبینی سود بر ریسک بتا تاثیر دارد………………………………………….. 73

5-2-2-3 فرضیه فرعی سوم: تعداد پیشبینی سود شرکت بر ریسک غیر سیستماتیک تاثیر دارد……………… 73

5-2-2-4 فرضیه فرعی چهارم: دقت پیشبینی سود بر ریسک غیر سیستماتیک تاثیر دارد……………… 73

5-3 مقایسه نتایج پژوهش با نتایج سایر تحقیقات:………………………. 74

5-4 نتیجهگیری کلی تحقیق:…….. 75

5-5 پیشنهادهایی مبتنی بر یافته های تحقیق:………………………………… 76

5-6 پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی:…………………………………………. 77

5-7 محدودیتهای تحقیق………….. 77

منابع و مآخذ…………………………. 78

 

 

 

 

 

 

چکیده

          با توجه به اهمیت افشاء برای افشا­کننده، مخاطب افشاء و برای کل جامعه، و با توجه به این که تصمیم­ گیری­ های بازیگران عرصه بازار سرمایه به ویژه سرمایه ­گذاران فعال در بورس اوراق بهادار در محیطی انجام می­ شود که عدم اطمینان برآن حاکم است؛ آنان نیازمند اطلاعاتی هستند که بر اساس آن بتوانند منابع را به سمت سرمایه ­گذاری­های پر بازده و با ریسک منطقی هدایت کنند. در این پژوهش به بررسی تاثیر کیفیت پیش ­بینی سود) که یکی از موارد افشاء در گزارش­های مدیریت می­باشد) بر ارزش شرکت و ریسک شرکت پرداخته شده است. از اینرو از بین کل شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نمونه ­ای به اندازه 130 شرکت برای یک بازه زمانی 6 ساله از 1385-1390 انتخاب شد و داده ­های مربوط به این شرکت­ها جمع­آوری و مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق به منظور فرضیه­سازی و انجام آزمون­ها معیارهای کمی برای کیفیت پیش ­بینی سود همانند تعداد انتشار پیش­بینی­های سود و دقت در پیش ­بینی سود تعریف شدند هم چنین برای ارزیابی ارزش شرکت از معیار کیوی­توبین و برای ارزیابی ریسک شرکت از بتا و ریسک غیر سیستماتیک استفاده شده است. برای تعیین تاثیر مذکور از مدل رگرسیونی چند متغیره استفاده شده است به طور کلی نتایج حاصل از مدل­های رگرسیونی بیانگر آن است که کیفیت پیش ­بینی سود مدیریت بر ارزیابی بلندمدت سرمایه­گذار از ریسک شرکت تاثیر می­گذارد.

در این پژوهش روابط منفی مهمی بین ریسک غیر سیستماتیک و کیفیت پیش ­بینی سود مدیریت مشاهده شده است. به طور کلی نتایج حاصل مدل­های رگرسیونی بیانگر این است که کیفیت پیش­بینی­های سود خود می ­تواند بر ریسک غیر سیتماتیک شرکت تاثیرگذار باشد نتایج تحقیق نشان می­دهد که دقت در پیش­بینی­های سود و مداومت در ارائه پیش ­بینی سود توسط مدیریت، دقیقا ریسک خاص شرکت را که نشات گرفته از رفتار و عملکرد خاص خود شرکت می­باشد، تحت تاثیر قرار می­دهد و با افزایش کیفیت پیش ­بینی سود ریسک غیر سیستماتیک شرکت کاهش می­یابد.

        

 

 فصل اول

 

          کلیات تحقیق

 

 

 

1-1 مقدمه

در این پژوهش به بررسی تاثیر کیفیت پیش­بینی­های سود بر ارزش و ریسک شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. از آنجایی که سرمایه­گذران و گرد­آورندگان سرمایه به جریان ثابت اطلاعات برای ارزیابی ریسک و قضاوت در مورد آینده و ارزشیابی سرمایه شرکت تکیه می­ کنند، پیش­بینی­های مدیریت از سود شرکت نیز یکی از همین اطلاعات می­باشد که مورد توجه سرمایه ­گذاران و سهامداران است. در این راستا بررسی میزان تاثیر کیفیت پیش­بینی­های سود ارائه شده توسط مدیریت خود مبحثی جدا از تاثیر ارائه گزارش­ها شامل پیش­بینی­های سود می­باشد. لذا در فصل حاضر به بررسی همین موضوع با ارائه کلیات موضوع تحقیق، و مساله تحقیق آغاز شده و سوالات اصلی مرتبط با مساله عنوان شده است و با ضرورت تحقیق، اهداف مربوط به آن و فرضیه ­های تحقیق که شامل دو فرضیه اصلی و شش فرضیه فرعی است ادامه یافته است. در این فصل ساختار کلی پژوهش، متغیرها، فرضیه ­ها و اهداف کلی پژوهش اشاره شده است.

1-2 بیان مسئله

بازار سرمایه یکی از مهمترین بازارهای اقتصادی هر کشوری محسوب می­ شود زیرا به عنوان مرکزی برای جمع­آوری پس­اندازها و منابع راکد اشخاص حقیقی و حقوقی و هدایت به سمت مراکز تولیدی و نهایتا در صورت هدایت درست این منابع به سمت تولیدات در حال رشد و سالم، رشد اقتصادی و رفاه اجتماعی را سبب می­ شود. تحقیقات بسیاری بر پایه اطلاعات منتشر شده از بورس اوراق بهادار انجام گرفته است، که همه این آزمایشات و تحقیقات سعی در پیدا کردن روابط مجهول و ناشناخته­ای را در بین متغیرهای موجود داشته اند. پیدا کردن این روابط به منظور افزایش آگاهی بیشتر سرمایه ­گذاران از وضعیت شرکت­های حاضر در بورس صورت می­گیرد، که نتیجه این امر باعث شناخت بهتر سرمایه ­گذاران از اطلاعات منتشر شده از شرکت­های پذیرفته شده در بورس می­ شود و نهایتا شناخت بهتر از عملکرد شرکت و پیش­بینی­های دقیق­تر و با ریسک پایین­تری از آینده شرکت را موجب می­ شود. از سوی دیگر همین روابط کشف شده از طرف مدیریت شرکت­ها نیز جهت برآورد و تجزیه و تحلیل نتایج عملکرد آنان مورد استفاده قرار می­گیرد و می ­تواند باعث اصلاح رویه و تغییر روند و حتی شیوه مدیریت شود.

          سرمایه­گذران و گرد­آورندگان سرمایه به جریان ثابت اطلاعات برای ارزیابی ریسک و قضاوت در موارد آینده و ارزشیابی سرمایه شرکت تکیه می­ کنند. تحقیقات قبلی بر این امر تاکید دارند که فعالیت­های افشا­گرانه خوب با افزایش ارزش (دورنو و کیم[1] 2005) و کاهش هزینه سرمایه (لئوز و ورچیا [2] 2007، فرانسیس و همکاران [3] 2004، سنگوپتا [4] 1998، بوتوسون [5] 1997، اولوسون، نادا و فرانسیس [6] 2008) و کاهش در ریسک (فریر و لائوکس 2007) و (براون و هیلیگست 2007) در ارتباط هستند. یکی از همین اطلاعاتی که سرمایه ­گذاران به آن تکیه می­ کنند، پیش­بینی­های مدیریت از سود شرکت می­باشد. تحقیقات اخیر نشان می­دهد که میزان شرکت­هایی که بصورت داوطلبانه اقدام به انتشار پیش­بینی­های خود از سود می­ کنند در حال افزایش است (آنیلوسکی و اسکینر[7] 2007). چرا که مدیریت شرکت از این طریق می­خواهد تفاوت اطلاعاتی داخل شرکت را با استفاده­کنندگان برون سازمانی به حداقل برساند. تحقیقات قبلی نشان می­دهد که کیفیت انتشار پیش­بینی­های سود مانند استمرار پیش­بینی­ها و قابلیت اطمینان پیش­بینی­ها و انتشار دقیق پیش­بینی­ها و ویژگیهای دیگر خود تاثیر مضاعفی بر افزایش ارزش شرکت و کاهش انواع ریسک شرکت دارند. افزایش کیفیت پیش­بینی­های سود قابلیت اعتماد استفاده­کنندگان اطلاعات مالی را بیشتر می­ کند، و از طرفی اطلاعات نامتقارن را نیز کاهش می­دهد تمامی این عوامل دست به دست هم می­ دهند تا سرمایه گذاران نسبت به ارزش­گذاری بالای شرکت با ریسک کمتر مصمم شوند. لکن بررسی تاثیر کیفیت پیش‎بینی سود انتشار­یافته توسط مدیریت و تاثیر این کیفیت پیش ­بینی سود بر ارزش شرکت و ریسک شرکت در ایران یک موضوع بررسی نشده و جدیدی می­باشد.

تمام موارد فوق نهایتا به این سوال منجر می­شوند که کیفیت پیش­بینی­های سود، چه تاثیری می ­تواند بر ارزش شرکت و ریسک شرکت داشته باشد؟

در بین مطالعات داخل ایران مطالعات بیشتر بر نحوه پیش ­بینی سود و چند مورد نیز در مورد کیفیت پیش­بینی­های سود تحقیقاتی صورت گرفته است که در ذیل به آن­ها اشاره می­ شود:

سلیمانی و طاهری (1390) تحقیق را به بررسی اثردقت پیش ­بینی سود توسط مدیران بر هزینه سرمایه شرکت­های عضو بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است که نهایتا نتیجه ­گیری می­ شود: عدم ارائه دقیق پیش ­بینی سود، منجر به کاهش غیر واقعی در هزینه سرمایه محاسبه شده بر اساس اطلاعات پیش ­بینی می‏شود. هم چنین در تحقیقی دیگر توسط رحمانی، بشیری­منش، شاهرخی (1391) انجام شده است نتایج تجربی تحقیق نشان می­دهد اگر دفعات پیش ­بینی مدیریت بیشتر و دقت آن بالاتر باشد، بر رابطه بین بازده و سود آینده اثر می­گذارد. بعلاوه الگوی تحقیق با اضافه کردن متغیرهای کنترلی­ای نظیر اندازه شرکت، رشد و سودده و زیان­ده بودن بسط داده شد تا اثر متغیرهای حذف­شده را کنترل کند. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد پیش ­بینی مدیریت بر رابطه بین بازده و سود آینده اثر می­گذارد. هرچه دفعات پیش ­بینی بیشتر و میزان خطای آن کمتر باشد، اعتبار آن از دید سرمایه ­گذاران بیشتر خواهد شد.

ارزیابی متغیرهای موثر بر اعتبار پیش ­بینی سود توسط مدیریت نام تحقیق دیگری است که توسط خوش‏طینت و اکبری (1386) انجام شده به متغیرهایی که بر یکی از جنبه­ های کیفیت پیش ­بینی سود موثر است، پرداخته است که اولا” اعلام خبر منفی (سود پیش‌بینی‌شده کمتر از گذشته) نسبت به خبر مثبت واکنش بیشتری در قیمت سهام ایجاد می کند به‌ عبارت دیگر میزان باور و اعتبار خبر منفی نزد کارگزاران بازار نسبت به خبر مثبت‌ بیشتر است. ثانیا” اندازه شرکت­ها در میزان باور و قبول سود پیش‌بینی شده، نزد سرمایه‌گذاران دارای تاثیر بیشتری است. ثالثا” صحت و تحقق پیش‌بینی‌های گذشته‌ بر باور پیش‌بینی‌های آینده موثر است. رابعا” پیش‌بینی‌های میان‌مدت نسبت به‌ پیش‌بینی‌های سالانه، واکنش بیشتری را در قیمت سهام ایجاد می کند و نهایتا” اینکه‌ وجود یا عدم وجود تعدیل در پیش‌بینی‌ها بر باور و اعتبار پیش‌بینی‌های بعدی‌ تأثیرگذار نیست. به‌طور کلی تحقیق حاضر افزایش آگاهی نسبت به اینکه چگونه‌ مدیران می‌توانند انتظارات خود از سودهای آتی را با بازار مرتبط سازند، موجب می‌گردد.

1-3 اهداف تحقیق

          نظر به اینکه تشویق به سرمایه ­گذاری و جذب سرمایه ­های کوچک و بزرگ به بورس و نهایتاً شرکت­های پذیرفته شده در بورس بیش از پیش صورت می­گیرد، متعاقباً باید در تامین نیازهای سرمایه‏گذاران و هدایت سرمایه­ها در جهت صنایع و شرکت­های با بازدهی مناسب باید اطلاعات با کیفیت و شفافیت بالا در اختیار سرمایه ­گذاران قرار بگیرد تا بتوان موارد مناسب جهت سرمایه ­گذاری و نهایتاً کسب منفعت را برای هر دو گروه سرمایه ­گذاران و استفاده­کنندگان گزارش­های مالی را فراهم کرد.

          در این پژوهش با بررسی تاثیر کیفیت پیش ­بینی سود سعی داریم توجه هر دو گروه مدیریت و سهامداران را به این امر معطوف سازیم تا در برنامه ­های آتی نسبت به شرایط خاص هر صنعت و شرکت به کیفیت پیش­بینی­های ارائه شده از سوی مدیریت توجه ویژه­ای صورت گیرد، سرمایه ­گذاران نیز به کیفیت پیش­بینی­های سود توجه و علاقه نشان داده و تاثیرات آن را در تصمیمات خود لحاظ کنند. پژوهش حاضر به بررسی تاثیرات کیفیت پیش ­بینی سود بر ارزش شرکت و ریسک شرکت و چگونگی این تاثیرات پرداخته است تا به سئوالهای مربوط در این زمینه پاسخ قانع کننده ­ای ارائه دهد و پیشنهادهای موثری به استفاده‏کنندگان این اطلاعات فراهم آورد. بطور خلاصه اهداف تحقیق عبارتند از:

• تعیین تاثیر کیفیت پیش­بینی­های سود بر ارزش شرکت.
• تعیین تاثیر کیفیت پیش بینی های سود بر ریسک شرکت.

1-4 سولات تحقیق

سوالات اصلی تحقیق

سوال اصلی اول: کیفیت پیش­بینی­های سود بر ارزش شرکت چه تاثیری دارد؟

سوال اصلی دوم: کیفیت پیش­بینی­های سود بر ریسک شرکت چه تاثیری دارد؟

سوالات فرعی تحقیق

سوال فرعی اول از اصلی اول: دقت پیش­بینی­های سود بر ارزش شرکت چه تاثیری دارد؟

سوال فرعی دوم از اصلی اول: تعداد پیش­بینی­های سود بر ارزش شرکت چه تاثیری دارد؟

سوال فرعی سوم از اصلی دوم: دقت پیش­بینی­های سود بر ریسک سیستماتیک شرکت چه تاثیری دارد؟

سوال فرعی چهارم از اصلی دوم: تعداد پیش­بینی­های سود بر ریسک سیستماتیک شرکت چه تاثیری دارد؟

سوال فرعی پنجم از اصلی دوم: دقت پیش­بینی­های سود بر ریسک غیر سیستماتیک شرکت چه تاثیری دارد؟

سوال فرعی ششم از اصلی دوم: تعداد پیش­بینی­های سود بر ریسک غیر سیستماتیک شرکت چه تاثیری دارد؟

 

1-5-فرضیه ­های تحقیق

فرضیه اصلی یک) کیفیت پیش­بینی­های سود بر ارزش شرکت تاثیر دارد.

فرضیه فرعی یک) دقت پیش­بینی­های سود بر ارزش شرکت تاثیر دارد.

فرضیه فرعی دو) تعداد پیش­بینی­های سود بر ارزش شرکت تاثیر دارد.

فرضیه اصلی دو) کیفیت پیش­بینی­های سود بر ریسک شرکت تاثیر دارد.

فرضیه فرعی یک) دقت پیش­بینی­های سود بر ریسک سیستماتیک شرکت تاثیر دارد.

1-4. اهداف پژوهش…………. 8

     1-4-1. اهداف آرمانی …. 8

     1-4-2. اهداف علمی …… 8

1-5. فرضیه های پژوهش…… 9

1-6. ساختار پژوهش………. 11

فصل دوم: ادبیات موضوع…………………………. 13

2-1. مقدمه……………………. 14

2-2. مبانی نظری…………… .19

عنوان                                                                          شماره صفحه

2-2-1. بخش اول تیپ شخصیتی…………………………… .19

2-2-1-1. شخصیت ……… 19

2-2-1-2. تعاریف شخصیت………………………………………… 19

2-2-1-3. نظریه های شخصیت ……………………………. 25

             2-2-1-3-1. زیگموند فروید…………………………………. 25

             2-2-1-3-2. کارل گوستاو یونگ ………………….. 27

                2-2-1-3-3 کارل راجرز ……………………………….. 29

                  2-2-1-3-4.  دالارد و میلر……………………………………. 30

                  2-2-1-3-5. جورج کلی…………………………………… 30

                  2-2-1-3-6. آلبرت بندورا…………………………………. 31

                  2 -2-1-4. عوامل تعیین کننده شخصیت …………………………… 33

         2-2-1-5 . ویژگی های شخصیتی …………………………… 35

             2 -2-1-5-1. کانون کنترل………………………………… 36

             2 -2-1-5-2. انگیزه پیشرفت……………………………… 37

عنوان                                                                         صفحه

             2 -2-1-5-3. خودکامگی………………………………………… 37

             2 -2-1-5-4. ماکیاول گرایی………………………………… 38

             2 -2-1-5-5. مناعت طبع یا عزت نفس……………………….. 38

             2 -2-1-5-6. سازگاری با موفقیت………………………………. 39

             2 -2-1-5-7. ریسک پذیری……………………………….. 39

             2 -2-1-5-8. تناسب شغل با شخصیت………………………….. 39

 2-2-1-6. الگوی پنج عاملی در صفات شخصیت(مک کری و کاستا)………………………………… 42

2-2-1-7. تفکر…………………… 44

 2-2-1-7-1. تعریف تفکر…. 44

       2-2-2. بخش دوم: تفکر انتقادی 46

       2-2-2-1. تفکر انتقادی……….. 46

       2-2-2-1-1. زمینه های فرعی تفکر انتقادی……………………….. 51

              2-2-2-1-2. آموزش تفکر انتقادی……………………………………. 54

              2-2-2-1-3. نتایج استقاده از تفکر انتقادی…………………………….. 56

عنوان                                                                         صفحه

 2-2-2-1-4. ویژگی های تفکر انتقادی………………… 57

2-2-2-1-5. ویژگی های متفکران منتقد……………….. 58

 2-2-2-1-6. مهارت های تفکر انتقادی از نظر فاسیون 60

       2-2-2-1-7. صفات متفکران انتقادی…………………. 61

       2-2-2-1-8. ویزگی های یاددهی و یادگیری در آموزش تفکر انتقادی…………………….. 62

2-2-2-1-9. مهارت های ویزه در تفکر انتقادی…….. 66

2-2-2-1-10. ابعاد شناختی و عاطفی تفکر انتقادی…… 74

 2-2-2-1-11. رابطه بین تفکر انتقادی و تفکر منطقی ،حل مساله،تصمیم گیری و تفکر خلاق………………………………… 77

       2-2-2-1-11-1.تفکر انتقادی و تفکر منطقی……………………… 77

       2-2-2-1-11-2. تفکر انتقادی و حل مساله………………. 77

2-2-2-1-12. مراحل تفکر انتقادی………………………………………… 78

2-2-3. بخش سوم پیشینه پژوهش انجام شده…………………………… 80

2-2-3-1. پژوهش های داخلی.. 80

2-2-3-2. پژوهش های خارجی 84

عنوان                                                                              صفحه

 فصل سوم: روش شناسی پژوهش…………. .91

3-1. مقدمه……………………. 92

3-2. روش پژوهش…………. 92

3-3. جامعه آماری و حجم نمونه…………………………………. .92

3-4. روش نمونه گیری……. 93

3-5. قلمرو پژوهش………… 93

3-5-1. قلمرو موضوعی 93

3-5-2. قلمرو مکانی…. 93

   3-6. روش گردآوری اطلاعات………………………………………… 93

   3-7. روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها…………….. 93

   3-8.  ابزار اندازه گیری (روایی و پایایی) ……………………………… .94

3-9. متغیرهای پژوهش……….. 95

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش………………………… .98

عنوان                                                                            صفحه

4-1. مقدمه…………………… .99

4-2. توصیف و نحوه عملکرد پرسش نامه ها……………………………………………. 99……………………………………………. …………………………………………….

4-3. روایی و پایایی تحقیق ………………………………… .118

4-4. تجزیه و تحلیل داده های آماری ………………………. .118

4-5. همبستگی بین متغیرها(پیرسون)…………… .120

4-6. آزمون آماری فرضیه های تحقیق………………………… .121

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادهای پژوهش……………………………………… .159

5-1. نتیجه گیری……………….. .160

5-1-1. نتیجه گیری فرضیه اول……………………………………… .160

5-1-2. نتیجه گیری فرضیه دوم……………………………………… .160

5-1-3. نتیجه گیری فرضیه سوم……………………………………… .161

5-1-4. نتیجه گیری فرضیه چهارم……………………………………… .161

5-1-5. نتیجه گیری فرضیه پنجم……………………………………… .162

 

عنوان                                                                           صفحه

5-2. پیشنهادات پژوهش……… .162

       5-2-1. پیشنهادهای کاربردی……………………………………… .162

       5-3. محدودیت های تحقیق .. .165

        پیوست ها ………………………. .166

     منابع و مآخذ………………… .179

الف. منابع فارسی………… .179

ب. منابع انگلیسی………… .181

چکیده انگلیسی…………………….

 

 

فصل اول

 

کلیات پژوهش

 

 

 

 

 

1-1. مقدمه

اگر چه بیشتر مردم بر این باور هستند که تفکر انتقادی و خلاق ذاتی هستند، ولی پژوهش ها نشان  داده اند که این مهارت ها یادگرفتنی و آموختنی است.(مایرز،1386:فولر 1977 ، مالکانی و آلن،2005). شاید بتوان گفت اولین کسی که به این امر اهتمام ورزیده است ، سقراط می باشد. از هنگامی که او با روش خاص خود جوانان آتن را به تدبیر و تفکر فرا می خواند ، بر این امید بود که آنها چگونه اندیشیدن را بیاموزند. آموزش تفکر انتقادی سبب پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می گردد(صداقت،1385).

معلم یکی از عوامل کلیدی در پرورش تفکر دانش آموزان است. بنابرین برای اینکه بتوانیم تفکر انتقادی را به دانش آموزان آموزش دهیم ، لازم است معلمین آن ها این نوع تفکر را آموخته باشند تا بتوانند آن را به دانش آموزان خود بیاموزند . علاوه بر آن درنظامی که هدف آن پرورش تفکر انتقادی دانش آموزان است؛ معلمان باید در نقش خود بازنگری کنند و فعالیت های خود را بر آموزش مهارت ها و روش هایی متمرکز کنند که دانش آموزان برای تحقق مستقل،‌ بدان احتیاج دارند و به جای تاکید بر اهمین انباشت اطلاعات و محفوظات ، به اهمیت پرورش استعداد های فکری تاکید نمایند. استفاده از روش آموزش سخنرانی موجب ترویج سبک انفعالی می شود که در آن آموزش تفکر انتقادی یطور کامل مورد غفلت واقع می شود یا فقط بطور ضمنی آموزش داده می شود.(مالکوم نالس،به نقل از مایرز 1386)

1-2. بیان مسأله

بوجود آمدن سازمان های اجتماعی و اداره ی آنها مستلزم وجود منابع مادی و انسانی است بدون انکار اهمیت بعد مادی ، مهمترین بعد سازمان های اجتماعی ، بعد انسانی آنهاست چون محصول بسیاری از این سازمان ها نیز به انسان ها بر می گردد. نیروی انسانی در سازمان از جنبه کمی و کیفی قابل طرح است«جنبه ی کیفی نیروی انسانی ، وقتی مطرح است که سازمان پستهای خود را با توجه به وظایف متصدیان لازم می سنجد، در این بخش توجه به سن و قوای جسمانی و شخصیت فردی و صلاحیت اجرایی اعضای مورد نیاز ،لازمه ی مدیریت است»(عسگریان، 1370،ص11).

تا حدی می توان می توان گفت یک بعد اساسی شکست و موفقیت در سازمان های اجتماعی مربوط به شکست یا موفقیت در کار کردن با انسان هاست.(میرکمالی، 1373، ص27). زیرا ورود هر کارمند جدید به سازمان با ویژگی های خلقی و تربیتی خاص، در رفتار سایر کارکنان در مجموع در ساختار سازمان ، اثر مستقیم خواهد داشت.(میرسپاسی، 1371، ص 231).

هنگامی که افراد به سازمان می پیوندند ، ویژگی های مخصوص به خود مانند تحصیلات رسمی و تجربه کاری گذشته، فرهنگ و شخصیت ، قدرت و هوش استعداد و ارزش های خاص را به همراه می آورد. لذا علاقه مندان که نسبت به نقش سازمانی خود به گونه ای متفاوت از دیگران و تا حدی مطابق با نیازهای شخصی خود رفتار کنند بطوری که به زعم «مریز» ایفای نقش موجبات تجلی شخصیت افراد را فراهم می سازد و نحوه ی ایفای نقش در حقیقت روزنه ای برای شناخت شخصیت افراد است(لی فام ، 1379، ص 189). از آنجا که هر فرد به فراخور خصایص شخصیتی ، به کارش رنگ و جلوه ی خاصی می بخشد و رفتار هر فرد متاثر از شخصیت و ویژگی های شخصیتی اوست ولی در بیشتر موارد هیچ معیار و ملاک مشخصی و جامعی برای سنجش این صفات و ویژگی های شخصیتی ارائه نشده است و تا هنگامی که یک معیار شخصیتی برای سنجش شخصیت و ویژگی های مدیران وجود نداشته باشد چه بسا ممکن است افراد ناصالح و نا بهنجار تصدی این شغل مهم و سرنوشت ساز را بر عهدا بگیرند که شایستگی لازم را برای احراز آن نداشته باشند در واقع یک مدیر نا بهنجار می تواند رفتار یک سازمان یا بخشی از آن را به رفتار نابهنجار تبدیل کند بنابرین باید مواظب بود تا مدیرانی که تازه استخدام و به کار گمارده می شوند نابهنجاری روانی نداشته باشند.(میرکمالی، 1374، ص 95). با ورود فناوری به زندگی بشر سرعت شتابنده آن در تمامی ابعاد زندگی او جریان پیدا کرده و همه سازمان ها و دوایر آنها را درگیر تلاطمات گوناگونی نموده است از طرف دیگر آدمی برای پاسخ به نیازهای متعدد و گسترده مادّی و معنوی خود باید از همفکری و تشریک مساعی با انسان های دیگر در قالب ها و نظام های خاصی استفاده کند ( صافی.۱۳۸۵.ص۵). از این رو در دسته هایی به نام سازمان قرار می گیرد که هر کدام گوشه ای از نیازهای انسان را پوشش می دهد. یکی از این سازمان ها؛ سازمان آموزش و پرورش می باشد که الگوی کلی نهادها و سازمان های رسمی جامعه به شمار می رود (علاقه بند؛ ۱۳۸۵؛ ص۷). از آنجا که امروزه تعلیم و تربیت به عنوان اساسی ترین عامل رشد و توسعه فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی اهمیت بسزایی پیدا کرده است بنابراین احتیاج به منابع انسانی خلاق و نوآور دارد تا از قافله تحولات دیگر سازمان ها جا نماند منابع انسانی که مجهز به ویژگی های کارآفرینانه باشند بعنی مخاطره پذیر، استقلال و موفقیت طلب، خلاق و توانایی تحمل ابهام و کنترل سرنوشت خود را داشته باشند و همچنین از چشم اندازی وسیع و بلند بهره ببرند. اما به نظر می رسد آموزش و پرورش اجزای نظام آموزشی جهت همراهی با تحولات نیازمند فراهم نمودن زمینه ها و بسترهایی برای پروراندن اینگونه صفات و ادراکات می باشد. چرا که سکانداران خط مقدم نظام آموزشی بایستی از دید وسیع و عمیق برخودار باشند.

امروزه، توانایی هایی چون قدرت نظم دادن به تمامی امور مدیریت یعنی ربط امور جزیی به کل سیستم در یک زمینه وسیع، ارتباط برنامه های آنی به هدف های آتی، برخورداری از قدرت ژرف نگری و تجزیه و تحلیل نظرات مخالف، کشف فرضیات از قوانین جاری، پرده برداشتن از مسائل در رسیدن به اصول بنیادی، توان انعطاف پذیری در برابر اموری که با آن مواجه می گردند و پرهیز از نگرش یک بعدی به مسایل و نظرات و توجه به نظرات دیگران بدون توجه به منبع آن برای هدایت کلی سازمان و افراد جهت رسیدن به اهداف، مورد توجه بوده و می تواند بر رفتار فردی، جامعه و

 بهبود عملکرد سازمان تاثیر گذار باشد( بهاری،۱۳۸۵، ص۴۶). ضرورت تفکر تا این حد است که هر انسان یا معلمی در جریانات روزمره زندگی با مشکلات و دشواری هایی روبروست که برای آن محتاج به تفکر و تصمیم گیری است. معلم یا مدیری که تفکر ننماید خطرناک است و هیچ مدیریتی را نمی توان یافت که بدون تفکر و تحلیل، تصمیم گیری صحیحی داشته باشد و موفقیت مستمری کسب نموده باشد (طالب پور و همکاران، ۱۳۸۴،ص۱۱۰). بنابراین، مدیر یا معلم  تحصیل کرده و آگاه و با تفکر منطقی است که توان مقاومت در مقابل فشاهای آنی، پرهیز از تصمیم گیری شتابزده و رفتارهای احساسی را دارد و با رفتاری هوشمندانه، شکیبایی و انعطاف پذیری اطلاعات موجود را نظم داده و برخوردی منطقی با مشکلات می نماید و خود را در انبوه جمع آوری اطلاعات گرفتار نمی کند.بدیهی است مدیریت سازمان و تعمق نگری و دقت و نظم اطلاعات، توجه به اصول اساسی را در اندیشه خود ثبات بخشیده و آن را مدنظر قرار می دهد.

مدیریت آموزشی از ابعاد متفاوت مورد مطالعه قرار گرفته است لکن شخصیت[1] یکی از معدود جنبه هایی است که به آن کمتر پرداخته اند با وجود آنکه به نظر می رسد تاثیر بارزی بر نگرش، عملکرد و شیوه مدیریت مدیران و معلمان داشته باشد. تحقیقات درباره رهبری نشان می دهند که رهبری اثربخش به عوامل موقعیتی، نظیر محیط سازمان، ماهیت وظایف سازمانی، ارزشها و تجربه های مدیران، زیر دستان و فرادستان بستگی دارد سبک یا شخصیت رهبری مدیر، در کانون همه این عوامل قرار می گیرد ( علاقه بند،۱۳۷۳،ص۷). از آنجا که هر فرد به فرا خور خصایص شخصیتی، به کارش رنگ و جلوه خاصی می بخشد و رفتار هر فرد متأثر از شخصیت و ویژگی های شخصیتی اوست ولی در بیشتر موارد هیچ معیار و ملاک مشخص و جامعی برای سنجش این صفات و ویژگی های شخصیتی ارائه نشده است.

از طرفی تفکر انتقادی یکی از لغات مبهم یا رمز واژه های عصر ما محسوب می شود که علی رغم ابهامی که در معنای آن وجود دارد، دیگران را تحت تأثیر قرار می دهد. ریشه های امروزی آن را می توان در اندیشه های جان دیویی که تفکر بازتابی را در اوایل قرن بیستم مطرح نمود، ردیابی کرد.(ایستاپلتون،2011). وی تفکر انعکاسی را توجه دقیق، فعالانه و مستمر به اطلاعات و زمینه های حمایت کننده از آن و در نظر گرفتن نتایج و تبعات آن اطلاعات تعریف می کند. جان دیویی به عنوان پدر تفکر انتقادی مدرن در نظر گرفته می شود(ازکان،2010). تعاریف مختلفی از تفکر انتقادی ارائه شده است. ریچارد پاول، تفکر انتقادی را توانایی دست یابی به نتایج منطقی مبتنی بر مشاهده اطلاعات می داند(چینگ و همکاران، 2010).  نوریس، تفکر انتقادی را این گونه تعریف می کند که دانشجویان همه دانش قبلی خود را در یک موضوع خاص مرور کنند و مهارت های تفکر خودشان را ارزیابی کرده و تغییر رفتار دهند(إمیر،2009). به عبارتی دیگر، تفکر انتقادی یعنی شکاکیت بهنجار(ایستاپلتون،2011).افراد برخوردار از تفکر انتقادی دارای ویژگی های؛ پذیرندگی در برابر ایده های جدید، انعطاف پذیری، تمایل به تغییر، نوآوری، خلاقیت، تحلیلی بودن، جسارت، خستگی ناپذیری، اشتیاق، پرانرژی بودن،خطرپذیری، برخورداری از معرفت، کاردانی، مشاهده گری و تفکرهستند(پاپیل، 2010).تفکر انتقادی به عنوان یک فرایند شناختی اساسی برای رشد و بهره مندی از دانش در نظر گرفته می شود و این نوع از تفکر برای حل مساله و تصمیم گیری در هر بافتی، خواه اجتماعی، بالینی، اخلاقی، مدیریتی و خواه سیاسی قابل کاربرد است(گل و همکاران،2010).

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی معلمان با سطح تفکر انتقادی در دانش آموزان دوره اول منوسطه منطقه انزل انجام می شود.

1-3. اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

با توجه به اینکه مدیریت آموزشی باید بر پایه های علمی و فلسفی و اخلاقی مشخصی استوار شود تا بتوان اصول، قواعد و مفاهیم نظری آن را با توجه به واقعیات نظام آموزشی تشخیص داد و آنها را در میدان عمل بکار گرفت بدین منظور لازم است تحقیقات گسترده ای در زمینه مسائل آموزشی و بویژه نارسایی های موجود مبانی نظری و عملی و دستورالعمل ها، راهبردهای مدیریت در سطح نظام آموزش عالی با همکاری متخصصان و صاحبنظران دانشگاهی و مدیریت مورد بحث و بررسی و تصمیم گیری قرار دارد و نیازمند تحقیقات گسترده ای است و از آنجا که دستیابی به اهداف آموزش و پرورش بستگی زیادی به کیفیت آموزش جامعه دارد و مدیریت در این امر نقش اساسی ایفا می کند،لذا می تواند در انگیزش افراد در جهت تحقق اهداف ذکر شده با اتخاذ شیوه های مدیریتی مناسب بسیار مؤثر باشد.

مدیری که نظر شخصیتی فردی است بدبین، بدگمان، سرد و بی اعتنا به دیگران و حونسرد و خشن و تحقیر کننده، خرده گیر و متمایل به حسادت دارای برخورد متفاوت با مدیری است که از نظر شخصیتی خوش بین، با اعتماد، علاقه مند به دیگران، خونگرم، مهربان، روشنگر و واقع بین است. « مدیریت آموزشی باید از عناصر مطلع، آگاه و پژوهشگر و مدیری انتخاب شود که در عین حال از استعداد و زمینه های مناسب شخصیتی برخوردار باشد.»

نظر به اهمیت مدیریت در سازمان های آموزشی خصوصاْ آموزش و پرورش و با توجه به ضرورت شناخت ویژگی های شخصیتی معلمان، انطباق و همبستگی این ویژگی ها با تفکر انتفادی دانش آموزان را بررسی نماید. لذا ضرورت و اهمیت تحقیق به شرح زیر است:

۱- انجام این تحقیق می تواند کمکی برای توسعه و بهبود علم مدیریت بویژه مدیریت آموزشی بنماید.

۲- دورنمایی از رابطه ویژگی های شخصیتی  معلمان و تفکر انتقادی دانش آموزان را ترسیم نماید.

۳- مسئولان نظام آموزش و پرورش نسبت به ویژگی شخصیتی معلمان و تفکر انتقادی دانش آموزان آشنایی پیدا می کنند.

4- راه حل های عملی ممکن برای ایجاد روابط انسانی و اجتماعی بین دانش آموزان را پیدا کنیم.

1-4.  اهداف پژوهش

1-4-1. اهداف آرمانی

بررسی رابطه بین ویژگی شخصیتی معلمان با سطح تفکر انتقادی دانش آموزان اول متوسطه بخش انزل شهر ارومیه

۱- تعیین رایطه بین سطح تفکر انتقادی دانش آموزان با تمایل « روانژندی » معلمان

۲-تعیین رابطه  بین سطح تفکر انتقادی دانش آموزان با تمایل « برون گرایی » معلمان

۳- تعیین رابطه بین سطح تفکر انتقادی دانش آموزان با تمایل « انعطاف پذیری » معلمان

۴- تعیین رابطه بین سطح تفکر انتقادی دانش آموزان با تمایل « دلپذیر بودن » معلمان

۵- تعیین رابطه بین سطح تفکر انتقادی دانش آموزان با تمایل « مسئولیت پذیری » معلمان

1-4-2. اهداف علمی

با توجه به اینکه مدیریت آموزشی باید بر پایه های علمی و فلسفی و اخلاقی مشخصی استوار شود تا بتوان اصول، قواعد و مفاهیم نظری آن را با توجه به واقعیات نظام آموزشی تشخیص داد و آنها را در میدان عمل بکار گرفت بدین منظور لازم است تحقیقات گسترده ای در زمینه مسائل آموزشی و بویژه نارسایی های موجود مبانی نظری و عملی و دستورالعمل ها، راهبردهای مدیریت در سطح نظام آموزش عالی با همکاری متخصصان و صاحبنظران دانشگاهی و مدیریت مورد بحث و بررسی و تصمیم گیری قرار دارد و نیازمند تحقیقات گسترده ای است و از آنجا که دستیابی به اهداف آموزش و پرورش بستگی زیادی به کیفیت آموزش جامعه دارد و مدیریت در این امر نقش اساسی ایفا می کند،لذا می تواند در انگیزش افراد در جهت تحقق اهداف ذکر شده با اتخاذ شیوه های مدیریتی مناسب بسیار مؤثر باشد.

مدیری که نظر شخصیتی فردی است بدبین، بدگمان، سرد و بی اعتنا به دیگران و حونسرد و خشن و تحقیر کننده، خرده گیر و متمایل به حسادت دارای برخورد متفاوت با مدیری است که از نظر شخصیتی خوش بین، با اعتماد، علاقه مند به دیگران، خونگرم، مهربان، روشنگر و واقع بین است. « مدیریت آموزشی باید از عناصر مطلع، آگاه و پژوهشگر و مدیری انتخاب شود که در عین حال از استعداد و زمینه های مناسب شخصیتی برخوردار باشد.»

1-5. فرضیه ­های پژوهش

فرضیه اصلی1: بین ویژگی«روانژندی» معلمان و سطح تفکر انتقادی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه های فرعی:

 ۱-1: بین ویژگی«روانژندی» معلمان و استنباط دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

۱-2: بین ویژگی«روانژندی» معلمان وشناسایی مفروضات دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

۱-3: بین ویژگی«روانژندی» معلمان واستنتاج دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

۱-4: بین ویژگی«روانژندی» معلمان و تعبیر و تفسیر دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

۱-5: بین ویژگی«روانژندی» معلمان وارزشیابی استدلال های منطقی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه اصلی2:  بین ویژگی« برون گرایی » معلمان و سطح تفکر انتقادی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه های فرعی:

2-1: بین ویژگی« برون گرایی » معلمان و استنباط دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

2-2: بین ویژگی« برون گرایی » معلمان و شناسایی مفروضات دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

2-3: بین ویژگی« برون گرایی » معلمان و استنتاج دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

2-4: بین ویژگی« برون گرایی » معلمان و تعبیر و تفسیر دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

2-5: بین ویژگی« برون گرایی » معلمان و ارزشیابی استدلال های منطقی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه اصلی3:بین ویژگی« انعطاف پذیری » معلمان و سطح تفکر انتقادی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه های فرعی:

3-1: بین ویژگی« انعطاف پذیری » معلمان و استنباط دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

3-2: بین ویژگی« انعطاف پذیری » معلمان و شناسایی مفروضات دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

3-3: بین ویژگی« انعطاف پذیری » معلمان و استنتاج دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

3-4: بین ویژگی« انعطاف پذیری » معلمان و تعبیر و تفسیر دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

3-5: بین ویژگی« انعطاف پذیری » معلمان و ارزشیابی استدلال های منطقی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه اصلی4: بین ویژگی« دلپذیر بودن » معلمان و سطح تفکر انتقادی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه های فرعی:

4-1: بین ویژگی« دلپذیر بودن » معلمان و استنباط دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

4-2: بین ویژگی« دلپذیر بودن » معلمان و شناسایی مفروضات دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

4-3: بین ویژگی« دلپذیر بودن » معلمان و استنتاج دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

4-4: بین ویژگی« دلپذیر بودن » معلمان و تعبیر و تفسیر دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

4-5: بین ویژگی« دلپذیر بودن » معلمان و ارزشیابی استدلال های منطقی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه اصلی5: بین ویژگی« مسئولیت پذیری » معلمان و سطح تفکر انتقادی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

فرضیه های فرعی:

5-1: آیا بین ویژگی« مسئولیت پذیری » معلمان و استنباط دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

5-2: آیا بین ویژگی« مسئولیت پذیری » معلمان و شناسایی مفروضات دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

5-3: آیا بین ویژگی« مسئولیت پذیری » معلمان و استنتاج دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

5-4: آیا بین ویژگی« مسئولیت پذیری » معلمان و تعبیر و تفسیر دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

 5-5: آیا بین ویژگی« مسئولیت پذیری » معلمان و ارزشیابی استدلال های منطقی دانش آموزان رابطه وجود دارد؟

1-6. ساختار پژوهش

در فصل اول به­عنوان کلیات پژوهش به تبیین بیان مسأله، اهمیت و ضرورت انجام پژوهش و اهداف پژوهش پرداخته می­ شود. در ادامه با بهره گرفتن از سؤال­های پژوهش، فرضیه­سازی انجام می­ شود.

در فصل دوم نخست به مبانی نظری پژوهش پرداخته و سپس خلاصه­ای از پیشینه پژوهش­های داخلی و خارجی انجام شده در این زمینه در پایان فصل ارائه شده است.

در فصل سوم به روش‌شناسی پژوهش پرداخته و توضیحات لازم در مورد جامعه و نمونه آماری، روش انجام پژوهش، روش­های گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ­ها، آزمون فرضیه ­ها و مدل­های آماری مورد استفاده برای اندازه ­گیری متغیرهای پژوهش ارائه می­ شود.

فصل اول : کلیات پژوهش

1-1- مقدمه. 2

1-2- تشریح و بیان مساله. 3

1-3- ضرورت انجام تحقیق. 6

1-4- پرسش تحقیق. 7

1-5- اهداف تحقیق. 8

1-5-1- اهدف علمی تحقیق. 8

1-5-2- اهدف کاربردی تحقیق. 8

1-6- تبیین فرضیه های تحقیق. 9

1-7- قلمرو تحقیق. 9

1-7-1- قلمرو موضوعی تحقیق. 9

1-7-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق. 9

1-7-3- قلمرو مکانی تحقیق. 9

1-8- تعریف مفاهیم و متغیرهای تحقیق. 10

1-9- ساختار کلی تحقیق. 12

1-10- خلاصه فصل. 12

فصل دوم : مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه. 15

2-2- تعاریف مختلف محافظه کاری.. 16

2-3- محـافظه کاری مشـروط و نامشـروط.. 19

عنوان                                                                                                                            صفحه

2-3-1- ارتبـاط بین محافظـه کاری مشـروط و نامشـروط.. 20

2-4- دلایل تقاضا برای محافظه کاری از دیدگاه واتس… 28

2-4-1- دلیل قراردادی تقاضا برای محافظه کاری.. 32

2-4-1-1-محافظه­کاری و قراردادهای بدهی.. 35

2-4-1-2-محافظه کاری و قراردادهای پاداش اجرایی.. 37

2-4-1-3- محافظه کاری وحاکمیت شرکتی.. 39

2-4-2- دلیل حقوقی تقاضا برای محافظه کاری.. 40

2-4-3- دلیل مالیاتی تقاضا برای محافظه کاری.. 41

2-4-4- دلیل قانونگذاری تقاضا برای محافظه کاری.. 41

2-5- دلایل تقاضا برای محافظه کاری از دیدگاه بال وشیواکومار. 42

2-6- روش های مختلف اندازه گیری محافظه کاری.. 46

2-6-1- معیار محافظه کاری مبتنی بر اقلام تعهدی بال و شیواکومار. 48

2-6-2- معیارمحافظه کاری مبتنی بر ارزش های بازار. 49

2-6-3- روش پنمن و ژانگ در اندازه گیری محافظه کاری.. 55

2-7-  اهرم بدهی و محافظه کاری.. 56

2-8- نقش محافظه کاری در کاهش تضادها بر سر سیاست تقسیم سود. 57

2-9- محافظه کاری و هزینه بدهی.. 58

2-10- حسابرسی چیست.. 60

2-11- شکل گیری نیاز حسابرسی در ایران. 61

2-12-حسابرس مستقل و کیفیت اطلاعات ارائه شده توسط مدیر. 62

2-13- هیات مدیره 66

عنوان                                                                                                                            صفحه

2-14-اعتماد به مدیریت.. 67

2-15- خوش بینی در روانشناسی.. 68

2-16- قدرت، منشا خصوصیات رفتاری مدیریت.. 69

2-17- بیش اعتمادی مدیران و محافظه کاری.. 72

2-18- مدل مفهومی تحقیق. 74

2-19- پیشینه تحقیق. 75

2-19-1- پیشینه خارجی تحقیق. 75

2-19-2- پیشینه داخلی تحقیق. 77

2-20- نگاره ای از تحقیقات انجام شده 80

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه. 83

3-2- روش تحقیق. 84

3-3- جامعه و نمونه آماری تحقیق. 85

3-3-1- روش نمونه گیری.. 85

3-4- فرضیه ­های تحقیق. 86

3-5- مراحل عمومی آزمون فرض آماری.. 86

3-6- ابزار جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیق. 88

3-7- قلمرو تحقیق. 89

3-7-1- قلمرو موضوعی تحقیق. 89

3-7-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق. 89

3-7-3- قلمرو مکانی تحقیق. 89

عنوان                                                                                                                            صفحه

3-8- روش ها وابزار تجزیه و تحلیل داده ها 89

3-9- متغیرهای تحقیق و تعاریف عملیاتی آنها 89

3-9-1- متغیر وابسته. 90

3-9-2- متغیرهای مستقل. 92

3-9-3- نحوه محاسبه حسابرس بزرگ… 92

3-9-4- متغیرکنترلی.. 92

3-10- روش های آماری و تجزیه و تحلیل داده ­ها 95

3-10-1- آماره توصیفی.. 95

3-10-2- همبستگی بین متغیرها 95

3-10-3- تحلیل رگرسیون داده ­ها 95

فصل چهارم : تحلیل یافته ها

4-1- مقدمه. 97

4-2- آمار توصیفی داده ­ها 98

4-3- آزمون نرمال بودن داده ها 99

4-4- همبستگی بین متغیرها 100

4-4-1- نتایج آزمون فرضیه­ اول. 103

4-4-2- نتایج آزمون فرضیه­ دوم. 105

4-5 خلاصه نتایج تحقیق. 108

4-6 خلاصه فصل. 109

فصل پنجم : نتیجه ­گیری، بحث و پیشنهادات

5-1- مقدمه. 111

5-2- تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیه ها 112

عنوان                                                                                                                            صفحه

5-2-1- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه اول. 112

5-2-2- تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه دوم. 112

5-3- بحث ونتیجه گیری کلی.. 113

5-4- نتایج جانبی حاصل از تحقیق. 114

5-5- پیشنهادات تحقیق. 115

5-5-1- پیشنهادات منتج از نتایج تحقیق. 115

5-5-2- پیشنهادات برای تحقیقات آینده 116

5-6- محدودیتها و موانع تحقیق. 116

5-7- خلاصه فصل. 117

پیوست ها 118

منابع و ماخذ.. 132

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                            صفحه

جدول 2-1: نگاره ای از تحقیقات انجام شده 80

جدول 3-1 علامت اختصاری و نام متغیرهای انتخابی درتحقیق. 94

جدول 4-1 آمار توصیفی متغیرهای تحقیق در شرکت های نمونه. 98

جدول 4-2 نتایج آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف.. 100

جدول 4-3 ماتریس همبستگی پیرسون برای متغیرهای کمی تحقیق. 101

جدول 4-4 نتایج آزمون فرضیه اول. 103

جدول 4-5 نتایج آزمون فرضیه اول بدون متغیر کنترلی.. 104

جدول 4-6 نتایج آزمون فرضیه دوم. 106

جدول 4-7 نتایج آزمون فرضیه دوم بدون متغیر کنترلی.. 106

جدول4-8 خلاصه نتایج تحقیق. 108

 

1-1- مقدمه

یکی از رفتارهای فرصت جویانه مدیران شناسایی سریع تر سودها و به تأخیر انداختن زیان ها است، زیرا با این کار می توانند میزان پاداش هایی که به آنها تعلق می گیرد را افزایش دهند که از این موضوع در ادبیات تئوری های اثباتی از فرضیه پاداش مدیریت یاد می­ کنند(رحمانی،1388). بر همین اساس لافونـد و واتز[1](2008) محافظه کاری را عاملی بازدارنده برای مدیران بیش از حد خوش بین می دانند. ولک و همکاران[2](2004) در تعریف محافظه کاری بر عدم تقارن زمانی در شناسایی دارایی­ ها و سود ها توجه می کنند و محافظه کاری را چنین تعریف می نمایند: «محافظه کاری عبارت است از شناسایی هر چه زودتر زیان ها و ارزشیابی هر چه کمتر دارایی ها».

از سوی دیگر، بیش اعتمادی مدیران یکی از بحث های مهم در تئوری های مالی رفتاری است که اصل و اساس آن موضوعات روان شناختی می باشد با این اعتقاد که افراد در کل زیاد از حد اعتماد به نفس دارند در ادامه تحقیقات، این پیشینه روان شناختی مالی رفتاری را گسترش داده اند و مدیران را به عنوان یک گروه خاص نسبت به مردم عادی می دانند که می توانند بیش از دیگران خوش بینی باشند. بر این اساس به نظر می رسد که بیش اعتمادی مدیران یکی از عوامل تاثیر گذار بر محافظه کاری می باشد. بنابراین در این تحقیق ابتدا بیان مساله، ضرورت انجام تحقیق، فرضیات تحقیق و در نهایت قلمرو تحقیق و… ارائه می شود.

1-2- تشریح و بیان مساله

مدیر اختیاراتی دارد و می تواند این اختیارات را به گونه ای اعمال کند که خروجی الگو، تصمیم گیری سرمایه گذاران را به دلخواه خود شکل دهد. بدین منظور، مدیریت می تواند تلاش کند که یکی از ورودی های مهم الگو، تصمیم گیری سرمایه گذاران یعنی سود را تحت تاثیر قرار دهد و به مدیریت آن بپردازد. مدیر واحد تجاری از اختیارات خود می تواند از دو طریق برای مدیریت سود به عنوان یکی از ورودی های الگو، تصمیم گیری سرمایه گذاران استفاده کند. در حالت اول، مدیر می تواند از اختیارات خود برای انتقال اطلاعات محرمانه درباره سود آوری آینده شرکت استفاده کند. این وضعیت براساس تعریف های ارائه شده ، مطابق با مدیریت موثر سود است. در این نوع از مدیریت سود ، اطلاع رسانی سود ها در تبادل اطلاعات محرمانه بهبود می یابد. در حالت دوم، مدیر می تواند از اختیارات خود حداکثر کردن مطلوبیت خود استفاده کنند و برای این کار ، سود ها را تحریف کند . این حالت نیز براساس تعریف های ارائه شده، مطابق با مدیریت فرصت طلبانه سود است. در این حالت، مدیر به منظور حداکثر کردن مطلوبیت خود به گزارش فرصت طلبانه سود ها اقدام                می کند(سابرامانیام ، 1996 و سایرگار و اوتاما، 2008).

بلیس(1924) معتقد است که از گذشته‌های بسیار دور این مفهوم در قالب این عبارت‌ بیان می‌شده است‌ “زیان‌ها را پیش‌بینی کنید ولی سودها را نه‌” این عبارت به این معنی‌ است که درآمدهایی که منشاء این سودها می‌باشند تا زمانیکه ادعای قابل اثباتی نسبت‌ به وصول آن ایجاد نشده باشد، نباید به عنوان درآمد شناسایی و در دفاتر ثبت شوند. بهاین ترتیب می‌توان دریافت که محافظه‌کاری در شناسایی درآمد بر وصول وجه نقد تاکید ندارد بلکه همین اندازه که درآمد قابل اثبات باشد، کافی است. باسو(1997 با توجه به تحقیقات تجربی نشان داد که حسابداران در شناسایی سود و زیان تمایل دارند که درجه تائید اخبارخوب(سود) نسبت به درجه تایید اخبار بد(زیان) بالاتر باشد. بر این اساس محافظه‌کاری را مخلوق عدم تقارن در تایید شرایط سود و زیان دانست.   راس و واتز(2002) محافظه‌کاری را به عنوان میزان تفاوت تاییدپذیری شرایط شناسایی سود در مقابل زیان بیان کردند. در این بیان تاکید بر درجه قابلیت تاییدپذیری‌ سود در مقابل زیان می‌باشد. تفاوت درجه تاییدپذیری سود در مقابل زیان منجر به عدم‌ تقارن در شناسایی سود و زیان می‌شود. عدم تقارن در شناسایی سود و زیان یا به‌ عبارتی اعمال محافظه‌کاری موجب، گزارش بیان کم‌ارزش خالص دارائی‌ها نسبت به‌ مبلغی واقعی می‌گردد. به این ترتیب گزارش خالص دارائی‌ها در دوره جاری به مبلغی‌ کمتر از مبلغ دوره‌های بعد خواهد گردید. مخالفین محافظه‌کاری معتقدند، این موضوع‌ با مفهوم محافظه‌کاری مغایرت دارد. با وجود انتقاد از محافظه‌کاری، نفوذ محافظه‌کاری‌ در حسابداری از نظر طول زمان و ارزش‌گذاری با اهمیت می‌باشد.

استرلینک(1970) محافظه‌کاری را به عنوان با نفوذترین اصل در ارزش‌گذاری معرفی می‌کند. پس به این‌ ترتیب می‌توان اذعان کرد که محافظه‌کاری به لحاظ پیشینه تاریخی طولانی و از نظر ارزش‌گذاری در حسابداری با اهمیت است. راس و واتز(2002) نشان دادند، علاوه بر سابقه طولانی محافظه‌کاری در حسابداری، در سی‌ سال اخیر بکارگیری آن افزایش‌ یافته است. با توجه به موضع منتقدین (تدوین‌کنندگان مقررات و استانداردها و دانشگاهیان) نتایج حاصل از بررسی راس و واتز(2002) از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا حیات طولانی محافظه‌کاری در حسابداری و افزایش آن در چند سال اخیر به‌طور قوی‌ این فکر را تقویت می‌کند که محافظه‌کاری منافع مهمی را دربردارد. محققین توجیهاتی‌ را برای محافظه‌کاری (1- انعقاد قرارداد 2- مالیات بر درآمد 3- دعاوی حقوقی‌4- مقررات نظارت)در گزارش‌گری مطرح کرده‌اند. همگی بر این باورند که بکارگیری‌ محافظه‌کاری در حسابداری برای استفاده‌ کنندگان گزارش‌های مالی مفید خواهد بود(ثقفی،1388).

همچنین در تحقیقات اخیر محافظه کاری به دو گروه تقسیم بندی شده است، نوع نخست، محافظه کاری پیش رویدادی است که محافظه کاری مستقل از اخبار و محافظه کاری غیر شرطی نیز خوانده شده است . محافظه کاری پیش رویدادی از بکارگیری آن دسته از استانداردهای حسابداری ناشی می شود که سود را به گونه ای مستقل از اخبار اقتصادی جاری، می کاهند . برای مثال ، شناسایی بدون درنگ مخارج تبلیغات وتحقیق وتوسعه به عنوان هزینه ، حتی در صورتی که جریان های نقدی آتی مورد انتظار آنها مثبت باشد . نوع دیگر محافظه کاری ، محافظه کاری پس رویدادی است که محافظه کاری وابسته به اخبار، محافظه کاری شرطی و عدم تقارن زمانی سود نیز خوانده شده است . محافظه کاری پس رویدادی به مفهوم شناسایی به موقع تر اخبار بد نسبت به اخبار خوب در سود است. برای مثال ، قاعده ی اقل بهای تمام شده یا ارزش بازار ، حذف سرقفلی در پی انجام آزمون کاهش ارزش و شناسایی نامتقارن زیان های احتمالی در مقابل سودهای احتمالی، از این نوع هستند(بیور و رایان،2005)[3].

از طرفی دیگر بیش اعتمادی مدیران یکی از بحث های مهم در تئوری های مالی رفتاری است که اصل و اساس آن موضوعات روان شناختی می باشد با این اعتقاد که افراد در کل زیاد از حد اعتماد به نفس دارند در ادامه تحقیقات، این پیشینه روان شناختی مالی رفتاری را گسترش داده اند و مدیران را به عنوان یک گروه خاص نسبت به مردم عادی می دانند که می توانند بیش از دیگران خوش بینی باشند(لندیر و تسمار[4]،2009). به نظر وینستن[5](1980) بیش اعتمادی مدیران بر تصمیمات سرمایه گذاران بنگاه اثر می گذارد که این موضوع یک مساله مهم در پیشینه تامین مالی بنگاه بوده است(هوانگ و همکاران[6]،2010).

هیتن[7](2002) مدلی را در مورد بیش اعتمادی مدیران ارائه کرد که در این مدل او نشان داد که خوش بینی بیش از حد مدیران برمحافظه کاری تاثیر منفی و معناداری دارد. همچنین این تاثیر در شرکت هایی که هزینه تامین مالی بالایی دارند، بیشتر است. در ارتباط با همین موضوع مطالعات تجربی دریافتند که ویژگی های فردی مدیران به ویژه رفتارهای ناشی از بیش اعتمادی مدیران منجر به انحراف در تصمیمات سرمایه گذاری شده بنگاه شده و مدیران با خوش بینی بالا حساسیت سرمایه گذار را به جریانات نقدی افزوده(لین و همکاران[8]،2000 و مالمندیر و تیت[9]،2005). بنابراین با توجه به اهمیت بیش اعتمادی مدیران و محافظه کاری، به علت اینکه مانع افزایش فرصت طلبی برای مدیریت می شود، این پژوهش به بررسی رابطه بین بیش اعتمادی مدیران و محافظه کاری در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. 

1-3- ضرورت انجام تحقیق

ضرورت انجام این پژوهش به قرار زیر است:

در سالهای اخیر یکی از زمینه های گسترده ای که در مجامع علمی به آن توجه فراوان شده است، مسئله نمایندگی و انگیزه مدیران جهت انتقال ثروت و ارزش شرکت به نفع خودشان بوده است. محافظه کاری یکی از ویژگیهای گزارشگری مالی است که در یک میثاق محدود کننده در چارچوب اصول و مفاهیم حسابداری ایفاگر، نقش مهمی در محدود کردن رفتارهای خوش بینانه مدیران دارد. محافظه کاری یکی از ویژگیهای برجسته گزارشگری مالی است که در سالهای اخیر به خاطر رسوایی های مالی  (در شرکت های مانند انرون ورلدکام) توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. همچنین در کشور ما نیز کمیته فنی سازمان حسابرسی در مفاهیم نظری گزارشگری مالی، محافظه کاری را به عنوان یکی از مولفه های خصوصیت کیفی قابل اتکا بودن در نظر گرفته، اما واژه محافظه کاری را به کار نبرده است بلکه از واژه احتیاط به جای آن استفاده کرده است.

همچنین اعتماد به نفس مدیران منجر به کاهش ارزش شرکت شده و در نهایت باعث زیان سهامداران در آینده می شوند. تحقیقات نشان داده اند که میان اعتماد به نفس مدیران و محافظه کاری رابطه معنادار و منفی وجود دارد و مدیران با خوش بینی بالا از نفوذ نمایندگی خود استفاده نموده و موجب بیش سرمایه گذاری و کم سرمایه گذاری می شوند و در ادامه منجر به عدم کارایی در سرمایه گذاری می شوند. به علاوه برای رسیدن به اهداف خود از رویکرد محافظه کارانه در گزارشگری نیز استفاده نمی کنند. بنابراین پژوهش حاضر در راستای نیاز به غنی تر نمودن پژوهش های حسابداری در این خصوص و همچنین آگاهی بخشیدن به سرمایه گذاران در مورد این موضوع است که آیا بیش اعتمادی مدیران با محافظه کاری رابطه دارد یا خیر؟

1-4- پرسش تحقیق        

مطالعات اولیه و بررسی متون نظری موجود و مطالب ارائه شده در قسمت تشریح و بیان مسئله سؤالات متعددی را به ذهن متبادر می کند. در تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به پرسش های زیر به عنوان سؤالات اصلی این تحقیق هستیم:

1- بیش اعتمادی مدیران چه رابطه ای با محافظه کاری دارد؟

2- چه تفاوتی در شدت رابطه بین بیش اعتمادی مدیران و محافظه کاری در شرکت هایی که به وسیله حسابرسان بزرگ و شرکت هایی که به وسیله این حسابرسان حسابرسی نمی شود وجود دارد؟

1-5- اهداف تحقیق

 

1-5-1- اهدف علمی تحقیق

هدف کلی این تحقیق این است که نشان دهد، در زمانی که مدیران، بیش اعتماد هستند آیا محافظه کاری کمتر می شود یا خیر؟ جهت دستیابی به این هدف کلی، آن را به هدف جزئی ذیل تفکیک و در طول انجام تحقیق، این اهداف پیگیری می شود:

1- تبیین رابطه بین بیش اعتمادی مدیران با محافظه کاری

2- تبیین تفاوت در شدت رابطه بین بیش اعتمادی مدیران و محافظه کاری در شرکت های حسابرسی شده به  وسیله حسابرسان بزرگ و شرکت هایی که به وسیله این حسابرسان، حسابرسی نمی شود.

1-5-2- اهدف کاربردی تحقیق

اولین کاربرد هر تحقیق جنبه نظری و توسعه رشته مورد تحقیق می باشد که زمینه لازم را برای توسعه تئوری های آن رشته و حرکت به سمت سیستم های سازگارتر و کاراتر را مهیا می سازد اما نتایج این تحقیق با توجه به هدف کلی آن میتواند برای گروه های زیر مفید واقع شود:

1- تحلیل گران مالی: نتایج این تحقیق می تواند جهت تحلیل شرکت هایی که مدیران آنها دارای بیش اعتمادی هستند، مفید واقع شود.

2- سرمایه گذاران و سازمان بورس اوراق بهادار: محافظه کاری هم برای مدیران شرکت ها و هم برای سرمایه گذاران حائز اهمیت خاصی است. بنابراین اخذ بهترین سیاست در مورد سرمایه گذاری در شرکت هایی که دارای مدیران بیش اعتماد هستند، حائز اهمیت است.

3- بانک ها و اعتبار دهندگان: به دلیل اهمیت بیش اعتمادی مدیران نتایج تحقیق حاضر می تواند برای ارائه اعتبار به وسیله اعتباردهندگان مفید واقع شود. 

1-6- تبیین فرضیه های تحقیق

با تعمق در تحقیقات انجام شده در دنیا جهت پاسخگویی به پرسش های مطرح شده و دستیابی به هدف تحقیق، فرضیه زیر تدوین شده است:

1- بین بیش اعتمادی مدیران با محافظه کاری رابطه وجود دارد.

2- شدت رابطه بین بیش اعتمادی مدیران و محافظه کاری در شرکت هایی که به وسیله حسابرسان بزرگ حسابرسی می شود متفاوت است از شرکت هایی که به وسیله این حسابرسان، حسابرسی نمی شود.

1-7- قلمرو تحقیق

 

1-7-1- قلمرو موضوعی تحقیق

قلمرو موضوعی تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین بیش اعتمادی مدیران با محافظه کاری می باشد.

1-7-2- قلمرو زمانی انجام تحقیق